Jacek Bartyzel: Faustino da Madre de Deus: portugalski myśliciel kontrrewolucyjny

Kontrrewolucja w XIX-wiecznej Portugalii kojarzy się przede wszystkim z konfliktem zbrojnym pomiędzy tradycjonalistami i legitymistami a liberałami, którego kulminacją była tzw. Wojna Dwóch Braci [Guerra dos Dois Irmãos] w latach 1831–1834, czyli liberalnego Dom Pedra (Piotra IV) i tradycjonalistycznego Dom Miguela (Michała I), wygrana przez tego pierwszego dzięki militarnemu wsparciu z zagranicy (Wielkiej Brytanii i Hiszpanii). Jednakowoż kontrrewolucja portugalska to również – trwająca znacznie dłużej niż wojna – „bitwa książek”, w której wzięło udział wielu wybitnych myślicieli, niestety mało znanych poza Portugalią (a w Polsce zgoła w ogóle nieznanych), prawdopodobnie z powodu małej popularności w Europie języka portugalskiego i peryferyjnego położenia tego kraju, który imperialną świetność utracił już bardzo dawno temu.