— jeżeli nie jesteś głupia, przetłumacz ten dokument – dyrektor szydził z sprzątaczki, ale później był zaskoczony prawdą

Artem Wołkow przekroczył próg luksusowego holu swojej nowej siedziby z typową pewnością siebie. Otoczenie kryształowe szkło, wypolerowany marmur, chłodny połysk metalu wydawało się przedłużeniem jego osoby: doskonałym, ostrym i niedostępnym.
Sekretarka zerwała się na równe nogi, ledwie dostrzegłszy jego odbicie w lustrzanych drzwiach, i szepnęła do radiotelefonu: Przyszedł.
Artem szedł korytarzem jak po scenie. Jego garnitur od włoskiego krawca leżał idealnie, wzrok prosty, ciężki, pozbawiony ciepła. Uśmiech? Uważał go za oznakę słabości. Dlatego nigdy się nie uśmiechał.
W biurze zapanowała napięta cisza. Wszyscy wiedzieli: nowy właściciel jest młody, bogaty i bezwzględny. W pierwszym tygodniu zwolnił połowę wyższej kadry. Nikt nie czuł się bezpieczny.
Przy schodach zwolnił kroku. Na podłodze klęczała kobieta w stroju sprzątaczki, mozolnie przecierała marmur i coś cicho mamrotała. Z uszu zwisały jej słuchawki.
Artem zmarszczył brwi. Sekretarka pospiesznie interweniowała:
Proszę, panie Wołkow, niech pan przejdzie
Ale on nie drgnął.
Czego ona słucha?
Kobieta drgnęła, zdjęła jedną słuchawkę i spojrzała na niego. W jej oczach nie było strachu, ale zmęczenie i lekkie zdziwienie.
Audiobook odpowiedziała cicho.
Po angielsku? uniósł brew.
Tak.
Artem uśmiechnął się z pogardą:
jeżeli tak dobrze pani zna język, może powinna pani siedzieć w sali konferencyjnej, a nie czołgać się po podłodze?
Nie odpowiedziała, tylko spokojnie wytrzymała jego spojrzenie. W nim zawrzała irytacja.
Sprawdzimy rzucił ostro, wyjmując z teczki kartkę papieru. Proszę to przetłumaczyć. Teraz. Bez błędów.
Kobieta wzięła kartkę. Wzrok gwałtownie przebiegł po linijkach. I zaczęła mówić wyraźnie, płynnie, bez zająknięcia, z poprawną intonacją i precyzyjnym oddaniem sensu.
Artem zastygł. Jego irytację zastąpiło osłupienie. Wyrwał dokument, przeczytał ponownie tłumaczenie było doskonałe. Spojrzał na nią ponownie. Miała już słuchawki na uszach i przecierała podłogę, jakby nic się nie stało.
W milczeniu, nie mówiąc ani słowa, Artem odwrócił się i skierował do windy. Po raz pierwszy od lat poczuł, iż to nie on jest najmądrzejszy w tym budynku.
Siedząc w swoim gabinecie na dwudziestym siódmym piętrze, patrzył przez okno, skrzyżowawszy ręce. Przed nim leżała ta sama kartka. Przeczytał ją ponownie. Ani jednej pomyłki. Żadnego przeoczonego niuansu. Ona nie tylko znała język rozumiała najtrudniejsze sformułowania prawne i finansowe, z którymi choćby jego najlepsi pracownicy mieli problemy.
Oparł się o fotel, wsłuchując się w odgłosy miasta. Jak człowiek o takiej wiedzy mógł znaleźć się na kolanach ze ścierką w ręku? Jego własna duma nagle wydała mu się mała i żałosna.
Kasia zawołał przez radio. Znajdź mi dossier sprzątaczki.
Której konkretnie? zaskoczyła się.
Cholera, choćby imienia nie zapytałem. Znajdź wszystkie kobiety powyżej sześćdziesiątki w służbie sprzątającej. Muszę wiedzieć, kim ona jest.
Sekretarka zastygła nie spodziewała się takiego polecenia.
Dobrze, Artemie Siergiejewiczu.
Pół godziny później zapukała. Artem skinął proszę wejść.
Kasia podeszła, trzymając teczkę.
Znalazłam. Małgorzata Iwanowna Melnikowa. Urodzona w 1959 roku. Wykształcenie wyższe wydział filologiczny na MGU, katedra lingwistyki stosowanej. Kandydat nauk. Specjalizacja filologia romańsko-germańska. Tłumaczenia symultaniczne i pisemne. Zna angielski, francuski, niemiecki, według starych danych trochę chiński.
Artem powoli podniósł wzrok.
Kandydat nauk?
Tak. Pracowała w instytucie języków obcych do 1998 roku, potem zwolniona prawdopodobnie z powodu cięć. Dalej biblioteka, freelancerskie tłumaczenia, potem przerwa. Od 2014 roku sprzątaczka.
Dlaczego?
Kasia wzruszyła ramionami.
Nie podano. Ale ustaliłam: ma wnuczkę, niepełnosprawną od urodzenia. Rodziców nie ma. Może dla niej musiała porzucić dotychczasowe życie.
Artem wstał, podszedł do okna. Na dole malutkie sylwetki, gwar, schematy, transakcje. A on nagle zrozumiał, jak bardzo się mylił.
Kiedy się z niej naśmiewałem powiedział cicho śmiałem się z kogoś, kto jest mądrzejszy niż połowa mojej kadry.
Kasia milczała.
Odwrócił się:
Jutro nie będzie sprzątać. Chcę z nią porozmawiać. Poproś ją na 10:00. Bez uprzedzenia. Po prostu powiedz Wołkow czeka.
A jeżeli spyta, po co?
Zamyślił się, patrząc w stronę drzwi.
Powiedz: zmienił zdanie.
Następnego ranka Małgorzata Iwanowna przyszła, jak zawsze, wcześniej. Siwe włosy starannie uczesane, mundur czysty, choć znoszony. Kuleła stare kolana nie wytrzymywały godzin na podłodze.
Schylając się nad wiadrem, nagle usłyszała głos:
Dzień dobry, Małgorzato Iwanowno.
Wyprostowała się, zdjęła rękawiczki.
Kasiu, coś się stało?
Pan Wołkow chce się z panią widzieć.
Zastygła.
Pewna jesteś? uśmiechnęła się lekko. Może pomyłka?
Nie. Powiedział bez uprzedzenia. Czeka.
To chociaż ręce umyję.
Nie będzie miał nic przeciwko.
Kilka minut później stała przed drzwiami, za którymi ważyły się losy firm.
Kasia zapukała, otworzyła.
Jest.
Niech wejdzie.
Małgorzata weszła spokojnie, bez strachu, bez służalczości. Tylko lekkie zdziwienie w oczach.
Artem wstał. Po raz pierwszy wstał na powitanie kogoś, kogo wcześniej nie zauważał.
Proszę usiąść powiedział, wskazując fotel.
Usiadła starannie, jak w sali wykładowej.
Chcę przeprosić zaczął. Głos mu Wiedziałem, iż może pani odmówić, ale proszę chociaż przyjąć pomoc dla wnuczki powiedział cicho, wyciągając kopertę z czekiem na leczenie i zaproszeniem do najlepszej kliniki rehabilitacyjnej w kraju.