W ramach tegorocznego „Przystanku Śląsk” (18–31 października) na scenie warszawskiego Teatru Studio pojawią się najciekawsze spektakle ze Śląska i Zagłębia. Inicjatywa ma za zadanie „odmieniać Śląsk i Ślązaków przez wszystkie przypadki”, pokazując, iż region nie jest jednorodny – balansuje między pamięcią a nowoczesnością, między kopalnią a teatrem. Przegląd pomaga uchwycić te niejednoznaczne relacje i pokazać, iż śląskość jest jednocześnie i zakorzeniona, i otwarta.
Od 18 do 31 października zatrzymaj się na „Przystanku Śląsk” w sercu Warszawy
Jednym z najważniejszych punktów programu jest głośny monodram „Mianujom mie Hanka” – poruszająca opowieść snuta przez Ślązaczkę graną przez Grażynę Bułkę. Spektakl, choć głęboko osadzony w śląskich realiach, jest niezwykle uniwersalny. „Ślązacy nie są jedyną grupą o trudnych doświadczeniach. Każdy z nas został w jakiś sposób okaleczony przez historię czy politykę” – mówi Bułka w rozmowie z Małgorzatą Jęczmyk-Głodkowską.
„Przystanek Śląsk” jest nie tylko artystycznym wydarzeniem, ale też przestrzenią spotkania – między centrum a peryferiami; między językami; między przeszłością, współczesnością i przyszłością.
Teatr Śląski od lat pełni rolę ambasadora kultury regionu – eksploruje lokalne tematy, promuje język śląski i buduje tożsamość mieszkańców. Oprócz spektakli zaplanowano również spotkanie ze Zbigniewem Rokitą – laureatem Nagrody Literackiej „Nike” za „Kajś. Reportaż o Górnym Śląsku”. Tym razem autor zaprezentuje swoją najnowszą książkę „Aglo. Banką po śląsku”, kontynuując rozmowę o tym, czym dziś jest Śląsk – nie tylko jako miejsce, ale także jako sposób myślenia i przeżywania świata.
W tegorocznej edycji zaprezentują się zespoły Teatru Śląskiego i Teatru Korez z Katowic, Teatru Zagłębia z Sosnowca oraz Teatru Rozrywki z Chorzowa. Dzięki różnorodności gatunkowej i tematycznej przegląd oferuje bogaty repertuar, przybliżając interesujący wizerunek współczesnego artystycznego Śląska.
Program przeglądu
W programie „Przystanku Śląsk” znalazło się siedem spektakli oraz wydarzenia towarzyszące. W Teatrze Studio zobaczymy:
- 18 i 19 października, Scena Malarnia
„Byk” – monodram na podstawie na wskroś współczesnego tekstu Szczepana Twardocha z brawurową rolą Roberta Talarczyka. Spektakl opowiadający o mężczyźnie-rozbitku w dzisiejszym świecie regularnie prezentowany jest w Krakowie, Wrocławiu, Katowicach i Warszawie, w każdym z tych miejsc wywołując inne emocje i skłaniając do refleksji nad kondycją człowieka naszych czasów. 18 października zobaczymy jubileuszowy, 150. pokaz „Byka”. Monodram jest koprodukcją STUDIO teatrgalerii, Fundacji Teatru Śląskiego „Wyspiański”, Teatru Łaźnia Nowa i Instytutu im. Jerzego Grotowskiego. - 21 października, Scena Malarnia
„Mariacka 5” – tragikomedia Teatru Rozrywki w Chorzowie w reżyserii Lecha Majewskiego ze znakomitą Elżbietą Okupską w roli głównej. To napisana w języku śląskim opowieść o życiu na marginesie będąca wyznaniem starej ulicznicy – „świętej prostytutki” z Katowic. Monodram to autentyczna, pełna goryczy i humoru historia kobiety ze Śląska, która z godnością przyznaje się do swojej przeszłości. Język i punkt widzenia postaci czynią z przedstawienia intymny portret niejednoznacznej bohaterki. - 22 października, Duża Scena
„Pokora” – poruszający spektakl Teatru Śląskiego w reżyserii Roberta Talarczyka będący adaptacją głośnej powieści Szczepana Twardocha. To poetycka opowieść o świecie, który się rozpadł i nie narodził na nowo. Głównym bohaterem jest Alois Pokora – „Ślązak bez adekwatności” – który prowadzi nas przez krainę słabości, demonów i tęsknoty za sensem. Przedstawienie stawia uniwersalne pytania o tożsamość i nadzieję w obliczu przewalającej się nad głowami bohaterów wielkiej historii. - 23 października, Scena Malarnia
„Miło cię było zobaczyć” – intymne przedstawienie Teatru Śląskiego oparte na tekście Bartosza Cwalińskiego i reżyserii Stanisława Chludzińskiego, przedstawicieli teatralnego młodego pokolenia. W rolach głównych występują Agnieszka Radzikowska i Michał Żurawski. Pamięć współczesnych czterdziestolatków ściera się z niedopowiedzeniami, a drobne gesty tworzą między bohaterami niewypowiedziane napięcie. To próba zrozumienia, co pozostaje z bliskości, gdy upływający czas czyni ludzi coraz bardziej obcymi. Czy Hania i Wojtek są gotowi na spotkanie po latach? - 24 października, Duża Scena
„Mianujom mie Hanka” – głośny monodram katowickiego Teatru Korez w reżyserii Mirosława Neinerta na podstawie tekstu Alojzego Lyski w mistrzowskim wykonaniu Grażyny Bułki. Spektakl poruszającym językiem mówi o śląskiej historii i bezlitosnym losie, snując opowieść przy akompaniamencie tradycyjnych regionalnych pieśni. Recenzenci podkreślają, iż historia Hanki „ściska gardło” szczerością i siłą emocji. Realizacja spektaklu w Teatrze Telewizji była wielkim sukcesem artystycznym i frekwencyjnym – premierowy pokaz obejrzało 460 tys. widzów, co uczyniło go najchętniej oglądaną premierą od maja 2021 r. - 26 października, Duża Scena
„Nikaj” – produkcja Teatru Zagłębia w Sosnowcu na podstawie tekstu Zbigniewa Rokity. Ta z pozoru komediowa opowieść o sąsiedzkiej rywalizacji Śląska i Zagłębia w reżyserii Roberta Talarczyka z przymrużeniem oka rozbraja odwieczne antagonizmy mieszkańców obu stron Brynicy. Na scenie po raz pierwszy w historii zespoły aktorskie Teatru Zagłębia i Teatru Śląskiego łączą siły we wspólnym spektaklu.
Wieczór zakończy spotkanie ze Zbigniewem Rokitą. Po katowickiej premierze książki „Aglo. Banką po śląsku” autor wyrusza w trasę – przed nim cykl spotkań z czytelnikami, a zatrzyma się też na „Przystanku Śląsk”.
- 28–31 października, Duża Scena
„Empuzjon” – teatralna adaptacja wciągającej powieści Olgi Tokarczuk w reżyserii Roberta Talarczyka. W tej tajemniczej historii młody kuracjusz trafia do sanatorium, które staje się centrum niewyjaśnionych zdarzeń. Jak odnajdzie się wśród pacjentów przekonanych o własnej mądrości, otoczony przez nieznane mu dotąd wrogie siły natury? Spektakl odsłania ukryte lęki i niepokojące tajemnice świata, łącząc realizm z baśniową aurą i refleksją nad kondycją człowieka. „Empuzjon” jest koprodukcją Teatru Śląskiego, STUDIO teatrgalerii i Instytutu im. Jerzego Grotowskiego.
Spektakle prezentowane w ramach przeglądu poruszają temat tożsamości, przemian społecznych i kulturalnych regionu, w tym żywych dla Ślązaków zmagań o uznanie języka śląskiego.
Spotkajmy się w sercu Warszawy
„Przystanek Śląsk”, przypomina, iż tożsamość regionalna nie jest zamknięta w granicach wytyczonych na mapie – jest ruchem, rozmową i gestem, także tym scenicznym.
Przyjdźcie do Teatru Studio zobaczyć spektakle, poznać twórców i porozmawiać o tym, co dziś znaczy być Ślązakiem. Niech „Przystanek Śląsk” będzie miejscem spotkań i wymiany: poczujcie puls regionu, wejdźcie w świat jego opowieści i razem z nami stwórzcie nowy obraz Śląska.
Bilety na spektakle dostępne są na stronie Teatru Studio.
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (GZM) mecenasem „Przystanku Śląsk”
„Przystanek Śląsk” odbywa się w ramach długofalowego partnerstwa Teatru Śląskiego z Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią (GZM). Instytucje wspólnie realizują wiele projektów kulturalnych i edukacyjnych. GZM wspiera również promocję Śląska w kraju, a obecność Teatru Śląskiego w Warszawie jako reprezentanta regionu jest jednym z najciekawszych efektów tej strategii.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury: Kultura – Interwencje. Edycja 2025.
Materiał przygotowany przez Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego.