Najciekawsze wystawy jesieni 2025

magazynszum.pl 3 dni temu

Białystok

Galeria Arsenał

Kukania
5 września – 9 listopada 2025

Alicja Pakosz, Ptaki mówią po polsku
26 września – 31 grudnia 2025

Na łeb na szyję. Bóbr sturlał się ze skarpy
26 września 2025 – 4 stycznia 2026

Zhanna Kadyrova
grudzień 2025

W białostockiej Galerii Arsenał zobaczymy tej jesieni cztery duże wystawy. Katarzyna Różniak-Szabelska w kuratorowanych przez siebie Kukaniach przyglądać się będzie podlaskim (i nie tylko) bagnom i mokradłom jako przestrzeniom oporu, schronienia i wspólnotowej koegzystencji, sięgając do koncepcji ekologii ucieczkowych Michała Pospiszyla. Prace zaproszonych osób artystycznych odwoływać się będą się o doświadczeń wojny, wykluczenia i traum, wykorzystując błoto jako metaforę trudności i nadziei zarazem. Pod koniec września otworzy się solowa wystawa Alicji Pakosz Ptaki mówią po polsku, w której artystka badać będzie własną relację ze swoją polską tożsamością. W jej nowych obrazch i wielkoformatowej dioramie, łączących absurdalny humor z poczuciem niepokoju, twórczynię interesują zbanalizowane w codziennym życiu narodowe symbole i utrwalone w kulturze sposoby przedstawiania pejzażu. Równolegle otworzy się ekspozycja Na łeb na szyję. Bóbr sturlał się ze skarpy, przygotowana przez Ewę Tatar, stanowiąca zapis doświadczeń i pamiętnik z przygody, jaką była podlaska edycja wodnego pleneru Flow z biegiem Narwi i Wisły. Rok zamknie indywidualna wystawa Zhanny Kadyrovej, otwierana na początku grudnia.

Kateryna Aliinyk, „When the Sun Sets East”, 2025, akryl na płótnie, 220 × 400 cm, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Bydgoszcz

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy

Nasłuchiwanie. Mariola Wawrzusiak – Rzeźba. Beata Zuba – Malarstwo
2 września – 26 października 2025

W Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy już 2 września otworzy się wystawa Nasłuchiwanie, zestawiająca prace Marioli Wawrzusiak i Beaty Zuby. Obie artystki podejmują temat bliskiej relacji z naturą, szukając zwłaszcza miejsc położonych z dala od cywilizacji, w swojej praktyce wykorzystując różne media – rzeźbę i malarstwo – oraz poetyki. Rzeźby Wawrzusiak powstają z fragmentów niepotrzebnych już maszyn i narzędzi, które przeobrażają się w dzikie zwierzęta o ekspresyjnej, niepokojącej formie. W obrazach Zuby, nieposkromiona, zróżnicowana malarska struktura widziana z odpowiedniej perspektywy porządkuje się w monumentalne pejzaże górskie, stanowiące bardziej zapis osobistych doświadczeń i emocji niż realistyczne ujęcia konkretnych miejsc. Wystawie towarzyszyć będzie pokaz filmu dokumentalnego Rafała Małeckiego Rdza, portretującego Mariolę Wawrzusiak-Borcz.

11. Vintage Photo Festival

19 września – 19 października 2025

Hasłem tegorocznej edycji Vintage Photo Festivalu, który rozpocznie się 19 września, jest Przenikanie, stanowiące punkt wyjścia do refleksji nad miejscem fotografii w świecie, w którym granice między dokumentem a kreacją stają się coraz mniej wyraźne. Organizatorzy zwracają uwagę na tempo, w jakim powstają współczesne obrazy, często generowane z pomocą sztucznej inteligencji, wskazując na szczególną w tym kontekście rolę tradycyjnych technik, przypominających o roli fotografii jako narzędzia zapisu prawdy i świadectwa chwili. Program festiwalu obejmie wystawy, spotkania autorskie i wydarzenia towarzyszące nie tylko w samej Bydgoszczy, ale i Toruniu. Wśród propozycji znajdą się zarówno retrospektywy, jak i prezentacje współczesnych artystów podejmujących wątki związane z pamięcią, historią i emocjonalnym potencjałem medium fotograficznego. Wśród nich znajdzie się m.in. wspólna prezentacja fotografii Alice Springs i Helmuta Newtona, portretów, autoportretów i zdjęć ikon sztuki oraz mody XX wieku, a także pokaz fotografii rodziny Witkiewiczów, przede wszystkim Stanisława i Witkacego, portretów, pejzaży i formalnych eksperymentów z kompozycją oraz światłem.

21. Mózg Festival 2025

12–20 września 2025

We wrześniu w Bydgoszczy odbędzie się również kolejna edycja Międzynarodowego Festiwal Muzyki Współczesnej i Sztuk Wizualnych Mózg Festival, interdyscyplinarnego wydarzenia, prezentującego zjawiska z pola muzyki współczesnej, eksperymentów dźwiękowych, sztuk performatywnych i wizualnych. Tegoroczna edycja odbywa się pod hasłem Do Not Forget To Keep Your Mind Clear, a jej program rozgrywać się będzie w Teatrze Polskim, Młynach Rothera, Galerii Miejskiej bwa oraz w klubie Mózg – ikonicznej przestrzeni bydgoskiej awangardy. Wśród zaproszonych twórców znajdą się m.in. Angela Wai Nok Hui, Tomaž Grom, Anthony Pateras, Jullien Desprez, The Sheperds of Cats, Robert Piotrowicz i MI-EL. Nowością w programie festiwalu jest sekcja Preludium – trzydniowe warsztaty poświęcone improwizacji jako formie komponowania w czasie rzeczywistym, kończące się wspólnym koncertem.

Bytom

CSW Kronika

Piersi królowej utoczone z drewna
6 września–17 października 2025

Daddies, kings & sissy boys
15 listopada–31 grudnia 2025

CSW Kronika sezon otworzy krytyczną analizą kultu świętych męczenniczek, ze szczególnym uwzględnieniem postaci świętej Agaty. Na kuratorowanej przez Agatę Cukierską i Katarzynę Kalinę ekspozycji Piersi królowej utoczone z drewna los sycylijskiej świętej otoczonej, w przypadku której hagiograficzna opowieść przypomina historię z pogranicza horroru gore i sadystycznego porno, zreinterpretowana zostanie w kontekście współczesnych wyzwań, zagrożeń stojących przed kobietami. Katarzyna Kalina w innym duecie, z Pawłem Wątrobą, w listopadowej ekspozycji Daddies, kings & sissy boys pod lupę weźmie z kolei wyobrażenia o męskości, ukazując różnorodne strategie oporu wobec norm patriarchalnych i eksplorując temat z perspektywy feministycznej, transpłciowej, nieheteronormatywnej, ale też cis-płciowej.

1
Krytyka 01.08.2025

„Dziewczyny, oni odbierają nam nasze sukienki!”. „Zamki na piasku” w CSW Kronika

Karolina Plinta

Elbląg

Centrum Sztuki Galeria EL

Marta Romankiv, Euromarzenia
11 września – 31 października 2025

Zamek na piasku
25 września – 16 listopada 2025

Ksenia Gryckiewicz, Głos, który stał się związkiem dusz
16 października – 14 grudnia 2025

Stach Szumski, Architektura kostna – Bonechitecture
15 listopada 2025 – styczeń 2026

Maryna Tomaszewska, BONE FIDE
18 grudnia 2025 – 15 lutego 2026

W Centrum Sztuki Galerii EL zobaczymy tej jesieni przede wszystkim szereg prezentacji indywidualnych. Marta Romankiv w Euromarzeniach, kuratorowanych przez Macieja Olewniczaka i otwieranych 11 września, stworzy przestrzeń, w której wybrzmieć będą mogły osobiste pragnienia i zbiorowe doświadczenia osób migranckich, a także polityczne ograniczenia w kontekście współczesnej Europy. Ksenia Gryckiewicz w kuratorowanym przez Karolinę Połom październikowym Głosie, który stał się związkiem dusz badać będzie zależności między głosem wewnętrznym i zewnętrznym, mierząc się z problemem niewydobycia głosu, którego nie da się namalować. Obok obrazów i akwareli zobaczymy także wybór istotnych dla praktyki Gryckiewicz książek. W listopadowej wystawie Stacha Szumskiego Architektura kostna – Bonechitecture, kuratorowanej przez Emilię Orzechowską w duecie z Karoliną Połom, motywem przewodnim będzie architektura rytualna czasów paleolitycznych i neolitycznych, jej przemiany, adaptacje na przestrzeni dziejów i międzykulturowe migracje. Maryna Tomaszewska w grudniu na BONE FIDE zaprezentuje prace odnoszące się do życia i spuścizny królowej Bony Sforzy, łącząc wątki historyczne z refleksją nad wpływem owianej za życia czarną legendą monarchini na kulturę i sztukę. W międzyczasie, pod koniec września, w Elblągu zobaczymy druga odsłonę Zamku na piasku, czyli prezentowanej pierwotnie w bytomskiej Kronice refleksji na temat męskości, jej historycznych wzorców, cielesności, seksualności i społecznych uwarunkowań, którą przygotowali Szymon Kobylarz, Kamil Kukla, Filip Rybkowski, Michał Sroka i Michał Zawada.

Gdańsk

Gdańska Galeria Miejska

Antonina Nowacka i Tomasz Umbras
24 października 2025 – 4 stycznia 2026

Wystawa zbiorowa w ramach Roku Franciszka Duszeńki
17 października – 14 grudnia 2025

Tomasz Kowalski
7 listopada 2025 – 25 stycznia 2026

Sezon w Gdańskiej Galerii Miejskiej otworzy ekspozycja w Galerii Güntera Grassa przygotowana z okazji Roku Franciszka Duszeńki – rzeźbiarza i pedagoga, który odegrał istotną rolę w gdańskim środowisku artystycznym. Pod koniec miesiąca w GGM otworzy się wspólna wystawa Antoniny Nowackiej i Tomasza Umbrasa. Kuratorowana przez Gabrielę Warzycką-Tutak ekspozycja łączyć będzie dźwiękowe prace Nowak z dziełami młodego projektanta wykorzystującego w swoich kolekcjach rzeźbiarskie formy łączone z technikami takimi jak filcowanie i haft. Solową wystawę w przestrzeni GGM2 zaprezentuje z kolei w listopadzie Tomasz Kowalski. Na kuratorowanej przez Andrzeja Zagrobelnego ekspozycji zobaczymy gęste narracyjnie kompozycje łączące wpływy surrealistyczne, ekspresjonistyczne i sztuki outsiderów, balansujące między figuracją a abstrakcją.

Instytut Kultury Miejskiej

Narracje 16. Aniołki. Pod powiekami
21–22 listopada 2025

Gdańskie Narracje mają już długą tradycję i przez lata zdążyły zabrać publiczność w większość ważnych punktów na mapie miasta. Od kilku edycji festiwal staje się więc okazją do zbadania tych mniej znanych zakątków Gdańska. Nie inaczej będzie w tym roku – pod koniec listopada Narracje odbędą się w dzielnicy Aniołki. Kuratorska koncepcja Mai Murawskiej i Karoliny Połom zatytułowana Aniołki. Pod powiekami łączy historię miejsca – niekiedy trudną – z jego współczesnymi wyzwaniami, angażując lokalną społeczność i odkrywając nieoczywiste punkty dzielnicy. Festiwalowe działania przypominać będą, iż doświadczenia zapisane w ludziach i przestrzeni wciąż żyją „pod powiekami” i mogą zostać uwolnione przez sztukę.

Gorzów Wielkopolski

Miejski Ośrodek Sztuki

Natalia Szostak
26 września – 9 listopada 2025

Pracownia Afektywnych Praktyk Artystycznych
11 października – 16 listopada 2025

Martyna Czech
14 listopada 2025 – 5 stycznia 2026

Program Miejskiego Ośrodka Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim klasycznie koncentruje się przede wszystkim na wystawach indywidualnych. Pod koniec września w galerii zobaczymy solowy pokaz Natalii Szostak, w listopadzie nowe obrazy zaprezentuje natomiast Martyna Czech. W październiku z kolei otworzy się wystawa osób studenckich z Pracowni Afektywnych Praktyk Artystycznych na Akademii Sztuki w Szczecinie, gdzie w centrum uwagi znajdują się nie konkretne media, a emocje i afekty, kuratorowana przez prowadzące ją Aleksandrę Ska i Dominikę Łabądź.

1
Rozmowy 15.08.2025

Dla mnie to nie jest festiwal performansu. Rozmowa z Martą Czyż (feat. Waldemar Tatarczuk)

Joanna Glinkowska

Kalisz

Galeria Sztuki im. Jana Tarasina

Open Group, Powtarzajcie za mną II
11 września – 20 listopada 2025

O.W.L., Dolce Luce
4 grudnia 2025 – 29 stycznia 2026

Kto nie miał okazji zobaczyć prezentowanego w polskim pawilonie na weneckim biennale projektu Open Group Powtarzajcie za mną II, będzie mógł to nadrobić już we wrześniu na wystawie kuratorowanej przez Martę Czyż w Galerii Sztuki im. Jana Tarasina. Kolektyw przeniesie do Kalisza pracę wideo, w której osoby uchodźcze z Ukrainy odtwarzają odgłosy wojny w formule przypominającej karaoke, przybliżenia doświadczenia wojny bez użycia drastycznych obrazów. Zimowy projekt kolektywu O.W.L., Dolce Luce, będący efektem nagrody Galerii w piątej edycji konkursu konkursie Próba, będzie immersyjną instalacją anektująca przestrzeń galerii, unaoczniającą negatywne praktyki stosowane przez współczesne firmy i korporacje.

Katowice

Galeria Sztuki Współczesnej BWA

Szymon Kobylarz, Była sobie wojna
1 sierpnia – 28 września 2025

Michał Minor
10 października – 7 grudnia 2025

Karol Gawroński
17 października – 9 listopada 2025

Maciej Cholewa
14 listopada – 7 grudnia 2025

29 Biennale Plakatu Polskiego
19 grudnia 2025 – 15 lutego 2026

Jeszcze do 28 września w katowickim BWA oglądać można kuratorowaną przez Martę Czyż wystawę Była sobie wojna Szymona Kobylarza, wyrastającą z wieloletnich zainteresowań artysty tematyką militaryzacji dzieciństwa, analizującą zabawki jako nośniki ideologii i emocji, które kształtują społeczną wyobraźnię. W październiku solową wystawę, przygotowaną we współpracy z Instytucją Kultury Ars Cameralis Silesiae Superioris, zaprezentuje Michał Minor, a w Małej Przestrzeni Galerii indywidualne projekty pokażą Karol Gawroński i Maciej Cholewa. W grudniu otworzy się wystawa konkursowa 29. Biennale Plakatu Polskiego, której towarzyszyć będzie także ekspozycja plakatów studenckich.

Aneta Grzeszykowska, „Mama #47”, 2018–2020, dzięki uprzejmości MuFo

Kraków

Bunkier Sztuki

Ruch, który wraca do ciała
Bunkier. Historia aktywna
Grafiozbiór albo migotliwy urok konfiguracji
24 września 2025 – 4 stycznia 2026

Rok 2025 jest dla Bunkra Sztuki jubileuszowy – galeria obchodzi właśnie 60-lecie istnienia, z czego równo połowę funkcjonowała pod dzisiejszą nazwą. W ramach programu Bunkier 60/30 pod koniec września otworzą się trzy jubileuszowe wystawy ukazujące historię i tożsamość instytucji przez pryzmat jej kolekcji. Ruch, który wraca do ciała, kuratorowany przez Martę Lisok i Agnieszkę Sachar, koncentrować się będzie na zagadnieniach dotyczących znaczenia ciała jako narzędzia badania przestrzeni oraz dynamiki percepcji, bazując na wybranych pracach z kolekcji. Bunkier, Historia aktywna, ekspozycja przygotowana przez Magdę Ujmę, opierać się będzie natomiast na archiwalnych fotografiach i dokumentach i opowie historię galerii nie jako budynku, a miejsca wymiany myśli i współpracy środowiska artystycznego, przez pryzmat tworzących ją ludzi. Kuratorowana przez Martę Annę Raczek-Karcz wystawa Grafiozbiór albo migotliwy urok konfiguracji zaprezentuje zbiory grafik Bunkra Sztuki, analizując ich złożony status i rolę w historii galerii.

Muzeum Fotografii

Monochrom. Wszystkie kolory tęczy
18 października 2025 – 8 lutego 2026

W październiku w Muzeum Fotografii w Krakowie otworzy się kuratorowana przez Wojciecha Nowickiego wystawa Monochrom. Wszystkie kolory tęczy, opowieść o historycznych technikach fotograficznych od dagerotypii i cyjanotypii, przez ambrotypię i ferrotypię, po żelatynowo-srebrowe odbitki, burząca stereotypowe wyobrażenie o fotografii „czarno-białej”. Na ekspozycji zobaczymy niemal 300 fotografii z Muzeum Fotografii w Krakowie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi oraz prywatnej kolekcji Wojciecha Nowickiego. Monochrom prowadzić będzie widzów przez historię medium, zwracając uwagę na różnorodność efektów barwnych i materialnych oraz łącząc fotografie twórców klasycznych i współczesnych z pracami anonimowymi. Obierając kolor za motyw przewodni, wystawa zaprezentuje różnorodność efektów, które przy pomocy coraz to nowych technik osiągali fotografowie i fotografki.

Cricoteka

Tadeusz Kantor, (Nie)Umarła Klasa
do 21 grudnia

Kantor. Terapia widzeń
od 16 lipca 2025

Agata Lankamer
wrzesień 2025 – styczeń 2026

Wiktoria
wrzesień 2025 – styczeń 2026

Jacek Maria Stokłosa
wrzesień 2025 – styczeń 2026

Grupa 13, Próby
do 26 listopada

Wojciech Krakowski, Krakowski w zbliżeniu
grudzień 20205

Zorganizowana przy okazji pięćdziesiątej rocznicy premiery legendarnego spektaklu Tadeusza Kantora wystawa (Nie)Umarła Klasa, zbudowana na kanwie „pozostałości po spektaklu”, potrwa w Cricotece jeszcze do grudnia, do listopada z kolei w pracowni Kantora oglądać można subtelne interwencje w jej przestrzeń autorstwa artystek z Grupa 13. Od tego lata w instytucji zobaczyć można również nową wystawę stałą Kantor. Terapia widzeń, łączącą dzieła Kantora z interwencjami współczesnych artystek i artystów w jeden „instrument optyczny” do nowego postrzegania rzeczywistości. Jesienią tego roku Cricoteka kontynuować będzie program Cloakroom, kuratorowany przez Kamila Kuitkowskiego – w jego czwartej edycji zobaczymy indywidualne wystawy Agaty Lankamer, Wiktorii oraz Jacka Marii Stokłosy, koncentrujące się na relacjach między politykami ciała i pamięci oraz wpływem technologii na współczesne formy wypowiedzi artystycznej i przemiany społeczne. Agata Lankamer poruszy kwestie związane z autonomią w epoce Big Data, która upodabnia użytkowników internetu do teatralnych marionet. Bioobiekty Wiktorii posłużą powrotowi do niezapośredniczonego doświadczenia relacji z sobą oraz innymi. Z kolei związany z teatrem Kantora Jacek Maria Stokłosa zaprezentuje wystawę opartą na osobistych archiwalnych materiałach oraz twórczości literackiej i fotograficznej Witkacego. W grudniu w Cricotece otworzy się natomiast wystawa poświęcona scenografowi Wojciechowi Krakowskiemu, przygotowana przez osoby studenckie z wydziału scenografii krakowskiej ASP pod opieką Jadwigi Rożek-Sieraczyńskiej.

Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha

Suiseki
30 sierpnia – 5 października 2025

Laka. Urushibako – wielka kariera małego przedmiotu
listopad 2025 – kwiecień 2026

Japońscy architekci w Muzeum Manggha
listopad 2025 – maj 2026

W Muzeum Manggha jesienią zobaczymy dwie ekspozycje przybliżające rodzimej publiczności elementy tradycyjnej kultury Japonii. Wystawa Suiseki zaprezentuje tytułową sztukę artystycznego eksponowania kamieni przypominających krajobrazy, zwierzęta lub elementy natury, ukazując ich kontemplacyjną estetykę i związek z filozofią zen. Laka. Urushibako – wielka kariera małego przedmiotu zabierze zwiedzających w podróż po świecie japońskiej laki, prezentując jej funkcjonalne i estetyczne zastosowania w codziennym życiu od narodzin po obrzędy pogrzebowe. Na współczesności koncentrować się będzie z kolei pierwsza z nowej serii wystaw prezentujących dorobek najwybitniejszych współczesnych architektów japońskich. Otwierana w listopadzie ekspozycja opowie o twórczości Shigeru Bana, laureata Nagrody Pritzkera, prezentując jego innowacyjne projekty architektoniczne, makiety, rysunki i realizacje odpowiadające zarówno potrzebom estetycznym, jak i społecznym.

Międzynarodowe Centrum Kultury

Ľudovít Fulla i słowacki modernizm
26 września – 14 grudnia

Brâncuși. Rzeźbienie światłem
26 września – 14 grudnia

W Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie od końca września oglądać będzie można dwie równoległe wystawy środkowoeuropejskich modernistycznych klasyków. Ekspozycja Ľudovít Fulla i słowacki modernizm, kuratorowana przez Natalię Żak i Zuzanę Gažíkovą, zaprezentuje prace jednego z najważniejszych twórców słowackich, pioniera nowoczesności, którego twórczość łączyła wpływy folkloru, sztuki średniowiecznej i sakralnej z nowoczesnymi formami malarskimi, graficznymi i scenicznymi. Monografię dopełnią również prace wybranych współczesnych artystek i artystów słowackich, wchodzące w dialog z dorobkiem Fulli. Wystawa Brâncuși. Rzeźbienie światłem, przygotowana przez Łukasza Galusika, Doïnę Lemny i Karolinę Wójcik, spoglądać będzie na twórczość Constantina Brâncușiego przez nieoczywisty pryzmat – jego fotograficzne studia światła i formy. Prezentowane zdjęcia ukazują zarówno ikoniczne rzeźby artysty, jak i intymne sytuacje z jego pracowni, pozwalając spojrzeć na sztukę Brâncușiego oczami jego samego.

Muzeum Narodowe w Krakowie

Boznańska. Kameralnie
5 września – 2 listopada

Lwowianki / ЛЬВІВʼЯНКИ
12 września – 1 marca 2026

Moda Polska w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie
od 26 września

Już 5 września w MNK otworzy się organizowana z okazji Roku Olgi Boznańskiej wystawa Boznańska. Kameralnie, poświęcona życiu i twórczości Olgi Boznańskiej, prezentująca zarówno jej obrazy – nie tylko portrety, ale i martwe natury oraz pejzaże – jak i rysunki, szkicowniki oraz przedmioty codziennego użytku, w tym stroje i dokumenty rodzinne, oferując pełniejszy obraz artystki i jej życia prywatnego. Tydzień później zobaczymy kuratorowaną przez Andrija Bojarova wystawę Lwowianki / ЛЬВІВʼЯНКИ, prezentującą twórczość lwowskich artystek w kontekście historii modernizmu oraz traum II wojny światowej. Będzie ona próbą ukazania lwowskiego środowiska jako wspólnoty, a zarazem wachlarza indywidualnych postaw twórczych w ich formalnej różnorodności. Pod koniec miesiąca otworzy się wystawa Moda Polska w kolekcji Muzeum Narodowego, prezentująca sylwetki projektantów i ich kreacje od końca lat 60. do lat 90. XX wieku i przybliżająca działalność Przedsiębiorstwa Państwowego „Moda Polska” i jego rolę w propagowaniu polskiej mody w kraju i za granicą. Będzie to pierwsza z serii prezentacji gromadzonej przez ostatnich kilkanaście lat kolekcji dzieł przedsiębiorstwa, które w PRL-u dla wielu pozostawało synonimem szyku i elegancji.

1
Eseje 15.03.2024

Widmo w archiwum. Kilka spojrzeń na Centrum Sztuki Współczesnej „Zamek Wawelski”

Paweł Drabarczyk vel Grabarczyk

Zamek Królewski na Wawelu

Magdalena Abakanowicz w Sali Senatorskiej
17 października 2025 – 18 stycznia 2026

A może coś innego? Współczesność na Wawelu
26 października 2025 – 29 marca 2026

Prace z praktycznie nieznanej wśród szerszej publiczności wawelskiej kolekcji sztuki współczesnej zobaczymy na otwieranej pod koniec października wystawie A może coś innego? Współczesność na Wawelu, kuratorowanej przez Lidię Brzyską. Znajdą się wśród nich dzieła twórców związanych z II Grupą Krakowską, jak Jerzy Nowosielski i Jonasz Stern, jak i Edwarda Dwurnika czy Marcina Maciejowskiego. Ekspozycja pozwali również przyjrzeć się intensywnej współpracy Wawelu z projektantami i artystami w latach 60. i 70., ich projektom aranżacji wystaw i wnętrz administracyjnych. Po wystawie rzeźb Magdaleny Abakanowicz w Ogrodach Królewskich czeka nas kolejny pokaz klasyczki osadzający jej dzieła w kontekście wawelskiej przestrzeni. Tym razem monumentalne tkaniny artystki, przez nią samą określane mianem współczesnych arrasów, wejdą w dialog właśnie ze słynnymi arrasami Zygmunta Augusta w przestrzeni Sali Senatorskiej.

Jak Zapomnieć

Milan Zientara, O wypadkach i mrocznej fantazji
od 10 października

W galerii Jak Zapomnieć 10 października otworzy się indywidualna wystawa Milana Zientary, prezentująca nowe, przygotowane na tę okazję prace artysty – reliefy, rzeźby oraz obrazy utrzymane w mrocznej estetyce. Kuratorowana przez Kubę Brzegowego ekspozycja opowiadać będzie o wypadkach i fantazjach. Wcześniej z kolei krakowska galeria gościć będzie na Warsaw Gallery Weekend, gdzie zaprezentuje wspólną wystawę Karoliny Jarzębak i Kornela Leśniaka kuratorowaną przez Wiktorię Kozioł i Tomka Nowaka.

17 października w galerii Szaber otworzy się kuratorowana przez Kubę Brzegowego wystawa o doomerskich wizjach spekulatywnych, transgresji ciał biologicznych oraz wpływie technologii na współczesne społeczeństwo. Na ekspozycji zobaczymy prace m.in. Nicole Lipiński,Piotra Stechury, Mikołaja Sobotki,Sebastiana Mikosia czy Marka Wodzisławskiego.

Jadwiga Sawicka, „Brzuch”, 2003, fotografia, Kolekcja Bunkra Sztuki

Krosno

BWA Krosno

Joanna Dudek, Ziemia Przemieniona
7 listopada – 7 grudnia

W listopadzie w BWA Krosno otworzy się interdyscyplinarna wystawa Joanny Dudek Ziemia Przemieniona, eksplorująca relacje między człowiekiem a naturą w kontekście antropocenu. Inspiracją dla projektu była książka Urszuli Zajączkowskiej Patyki i badyle, a także historia i specyfika Podkarpacia, gdzie znajduje się pierwsza na świecie kopalnia ropy naftowej w Bóbrce. Koncepcja łączy sztukę z ekologią, historią i nauką, przedstawiając symbiozę między ciałem człowieka a roślinami oraz antropogeniczny wpływ na środowisko, szczególnie w kontekście wydobycia ropy. Projekt, którego początki sięgają rezydencji artystki w BWA w Krośnie w 2023 roku, stawia pytania o granice ingerencji człowieka w naturę, jej ochronę oraz konsekwencje przekształceń środowiska dla życia codziennego i komfortu człowieka.

Lublin

Galeria Labirynt

Voices From Ukraine
23 września – 16 listopada

Val Ziółko, The Bloom of transqueer
od 17 października 2025

Nikodem Szymura, (Nie)widoczne – obecne
listopad 2025

Janusz Bałdyga, Proste czynności
grudzień 2025

Współtworzony przez trzy instytucje – Labirynt i galerie BWA w Zielonej Górze oraz Wrocławiu – projekt Voices From Ukraine będzie mieć swoją lubelską odsłonę 23 września. Wystawa zaprezentuje prace ukraińskich osób artystycznych podejmujących temat wojny i jej wpływu na życie codzienne, demokrację oraz środowisko, a także zagrożeń wynikających z rosnącej presji autorytarnych reżimów. W październiku otworzy się solowy pokaz Val Ziółko The Bloom of transqueer, prezentujący współczesne portrety mieszkańców Lublina z mniejszości queerowej, podkreślając ich godność i obecność w lokalnej społeczności. W listopadzie Nikodem Szymura zaprezentuje serię portretów historycznych queerowych osób artystycznych z Polski, ukazując ich twórczość i znaczenie w kontekście historycznym i współczesnym. Sezon zakończy grudniowa monograficzna wystawa Janusza Bałdygi Proste czynności, prezentująca prace rezonujące z obecnym kontekstem społeczno-politycznym, poruszające tematy tożsamości, granic i przestrzeni publicznej.

Galeria Biała

Sebastian Krok, Koniec punkt po punkcie, czyli kalibracja strefy mroku
1 października – 15 listopada

Anna Nawrot, Wyprzedaż
29 listopada – 31 grudnia

Jesień w Galerii Białej otworzy Sebastian Krok z solową wystawą Koniec punkt po punkcie, czyli kalibracja strefy mroku. Karoserie samochodów i stare prześcieradła wykorzystywane jako podobrazia w połączeniu z wyrazistą, wręcz agresywną kolorystyka składają się na nieoczywiste formy i figury konfrontujące widza z konsumpcjonistycznym światem. Pod koniec listopada otworzy się wystawa Anny Nawrot Wyprzedaż, podsumowująca cztery dekady działalności prowadzonej przez nią autorskiej, niekomercyjnej galerii. Ekspozycja obejmie tkaniny, obiekty, fotografie i instalacje, w większości prezentowane po raz pierwszy, a towarzyszące jej wydawnictwo dokumentować będzie historię galerii od 1985 do 2025 roku.

Muzeum Narodowe w Lublinie

Polska szkoła monachijska
21 listopada 2025 – 8 marca 2026

Po letnim Neue Stimmungu w GGM, tej jesieni w Muzeum Narodowym w Lublinie zobaczyć będzie można prace OG stimmungowców. Wystawa Polska szkoła monachijska zarysuje złożoną mapę środowiska monachijskiego, przedstawiając jego znaczenia dla kształtowania nie tylko nowych nurtów w sztuce europejskiej końca XIX i początku XX wieku, ale też relacji pomiędzy różnymi środowiskami artystycznymi w tym czasie. Ekspozycja nakreśli też kontekst polityczny i kulturowy, pozwalający na zrozumienie sytuacji polskich artystów przybywających do Monachium.

Nikodem Szymura, „Włast”, dzięki uprzejmości Galerii Labirynt w Lublinie

Łódź

Muzeum Sztuki

Sposoby widzenia
17 października – do odwołania

Jerzy Treliński
21 listopada 2025 – 22 lutego 2026

Krótki był żywot ostatniej wersji wystawy stałej w Muzeum Sztuki w Łodzi za czasów poprzedniej dyrekcji, jednak 17 października do ms² wraca stała ekspozycja w zupełnie nowym wydaniu. Przygotowane przez zespół kuratorski MSŁ Sposoby widzenia ukazywać będą sztukę XX i XXI wieku w kontekście muzeum jako instytucji awangardowej, miejsca dialogu, eksperymentu i solidarności. Ekspozycja odwoływać się będzie do słynnego cyklu Johna Bergera oraz Teorii widzenia Strzemińskiego, podkreślając, iż patrzenie nigdy nie jest neutralne, a uwarunkowane kulturowo, historycznie i emocjonalnie. Towarzyszyć jej będą aż dwie publikacje: katalog z esejami Mieke Bal i Łukasza Zaremby oraz antologia tekstów o widzeniu, percepcji i współtworzeniu sensów. Od 21 listopada w Muzeum Sztuki prezentowana będzie retrospektywa Jerzego Trelińskiego, kuratorowana przez Milenę Romanowską, obejmująca ponad pół wieku twórczości artysty – grafika, malarza, performera, autora instalacji, interwencji w przestrzeni publicznej i utworów poetyckich. Ekspozycja zbudowana z trzech modułów przedstawiać będzie najważniejsze etapy jego kariery, od wczesnych prac graficznych i malarskich, przez performanse i akcje w przestrzeni publicznej, po powrót do syntetycznych, geometrycznych form. Centralnym punktem opowieści będą lata 70., zdominowane przez działania performatywne i konceptualne.

Centralne Muzeum Włókiennictwa

Międzynarodowe Triennale Tkaniny
11 października 2025 – 3 maja 2026

Międzynarodowe Triennale Tkaniny to wydarzenie o pięćdziesięcioletniej tradycji, które gromadzi osoby artystyczne z całego świata pracujących w obszarze tkaniny i eksplorujących jej potencjał formalny, znaczeniowy oraz dyskursywny. Tegoroczna edycja podsumowywać będzie to półwiecze funkcjonowania imprezy i jej znaczenie dla medium tkaniny. Triennale odbędzie się hasłem Dekonstrukcja/Rekonstrukcja i obejmie międzynarodowy konkurs, wystawę pokonkursową oraz towarzyszące wydarzenia, takie jak wystawa artystów z Afryki, panele dyskusyjne, warsztaty i spotkania.

1
Do zobaczenia 25.11.2022

„Stan splątany” w ramach 17. Triennale Tkaniny w Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi

Redakcja

Miejska Galeria Sztuki w Łodzi

Karolina Jarzębak, emotional stickers internet brainless
Jan Mioduszewski, Kaprysy
4 września – 9 listopada

Johannes Rave, Balance
11 września – 16 listopada

Laureaci MGSŁ w Konkursie im. W. Strzemińskiego – Sztuki Piękne 2023: Malwina Banach, Marta Maciejewska, Adam Ejsmont
18 września – 2 listopada

Międzynarodowe Triennale Tkaniny Młodych YTAT – Łódź 2025
12 października – 31 grudnia

Bartłomiej Flis, W warstwach gleby leżymy płytko
20 listopada 2025 – 25 stycznia 2026

Mateusz Pecyna
13 listopada – 30 listopada

Ja, Leon. Opowieść o Leonie Ormezowskim
4 grudnia – styczeń 2026

Krzysztof Jurecki, Moje spojrzenie ma Polskę lat 80. Czas smutku czy nadziei?
11 grudnia – 1 lutego 2026

W przestrzeni Galerii Willa Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi 4 września otworzy się podwójny pokaz Karoliny Jarzębak i Jana Mioduszewskiego, kuratorowany przez Artura Chrzanowskiego i Adrianę Usarek, zestawiający różne wrażliwości artystyczne i strategie obrazowania. Prace Jarzębak rozwijają temat emocjonalnego wyjałowienia w epoce cyfrowej, pokazując złożoną relację człowieka z mediami internetowymi, natomiast Mioduszewski koncentruje się na realistycznie malowanych meblach, eksplorując przestrzeń, formę i iluzję. W listopadzie w tej samej przestrzeni otworzy się z kolei kuratorowana przez Adrianę Usarek solowa wystawa Bartłomieja Flisa. W Ośrodku Propagandy Sztuki w październiku zobaczymy jedną z wystaw w ramach Międzynarodowego Triennale Tkaniny, w galerii Re:Medium z kolei we wrześniu otworzy się solowa wystawa Johannesa Rave’a, w grudniu zaś monografia Leona Ormezowskiego. W Galerii Bałuckiej we wrześniu swoje prace zaprezentuje trójka osób artystycznych wyróżnionych przez MGSŁ w Konkursie im. W. StrzemińskiegoL Malwina Banach, Marta Maciejewska i Adam Ejsmont. W listopadzie w tej samej przestrzeni indywidualny pokaz otworzy Mateusz Pecyna, a sezon zamknie przygotowana przez Krzysztofa Jureckiego ekspozycja o latach 80.

Edward Dwurnik, „Chłoporobotnik”, 1988, dzięki uprzejmości Muzeum Sztuki w Łodzi

Opole

Galeria Sztuki Współczesnej

STATE/STAN. Tribute to Stan Ostoja-Kotkowski
5 września – 21 września 2025

Nurdle, fusy i ubrania martwych Europejczyków
10 października – 30 listopada 2025

5 września w Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu otworzy się kuratorowana przez Małgorzatę Dancewicz i Krzysztofa Pawlika wystawa-hołd dla jednego z pionierów sztuki elektronicznej, Stana Ostoja-Kotkowskiego, który eksperymentując z obrazami generowanymi elektronicznie i modyfikując urządzenia telewizyjne tworzył unikatowe kompozycje wizualne, które następnie łączył z dźwiękiem, realizując tym samym swoje postulaty uwolnienia wyobraźni artystycznej od ograniczeń tradycyjnych mediów. W październiku GSW zaprezentuje przygotowaną przez Łukasza Kropiowskiego wystawę Nurdle, fusy i ubrania martwych Europejczyków, która skupi się na odpadach jako metaforze nadprodukcji i konsumpcji i poszukiwaniu alternatywnych praktyk, które cechuje odpowiedzialność środowiskowa i troska o drugiego człowieka.

Orońsko

Centrum Rzeźby Polskiej

Małgorzata Potocka, Ucieczki
6 września – 12 października 2025

Anna Jarnuszkiewicz, Krystian Jarnuszkiewicz, Wspólni – Osobni
14 września – 11 listopada 2025

Ala Savashevich, Panno-rama
14 września – 11 listopada 2025

Dwugłowi: Sztuka Islandii
22 listopada 2025 – 15 lutego 2026

Martyna Jastrzębska, Superkłącze
22 listopada 2025 – 15 lutego 2026

Od 6 września w przestrzeni orońskiego parku będzie można oglądać instalację Małgorzaty Potockiej Ucieczki 2025, która przekształca filmowy performans sprzed czterech dekad w przestrzenne rzeźby fotograficzne. Projekt jest reinterpretacją performansu Ucieczki z 1982 roku, prezentowanego podczas pleneru w Osiekach, i odwołuje się do refleksji nad obrazem, pamięcią i historią. Instalacja bada współczesne znaczenie obrazu, wpływ multiplikacji i zatrzymania ruchu na percepcję oraz relację między filmem a fotografią, nawiązując do praktyk Josepha Beuysa i Zbigniewa Dłubaka. W przestrzeni Galerii Oranżeria w połowie września otworzy się wspólna wystawa Anny i Krystiana Jarnuszkiewiczów, kuratorowana przez Katarzynę Jarnuszkiewicz, ukazująca zarówno punkty styczne, jak i odrębne strategie artystów działających w obszarze rzeźby awangardowej, podkreślając ich fascynację formą geometryczną i archetypiczną. Równolegle w Galerii Kaplica zobaczymy solowy pokaz Ali Savashevich, która w Panno-ramie zajmie się problematyką pracy kobiet, tożsamości i pamięci, tworząc panoramiczne rzeźby z pakuły lnianej i stali. W listopadzie w Oranżerii zobaczymy kuratorowaną przez Paulinę Kuhn zbiorową wystawę współczesnych artystek i artystów islandzkich, eksplorujących doświadczenie pustki, „niczego” i percepcję środowiska w kontekście specyfiki wyspiarskiego kraju. Większość prezentowanych na niej prac zostanie stworzona na miejscu, przy wykorzystaniu zaplecza warsztatowego CRP. W tym czasie w Galerii Kaplica Martyna Jastrzębska zaprezentuje instalację site-specific koncentrującą się na procesach przemiany i zatrzymania w procesie buzującej, tworzącej się zmiany.

1
Krytyka 29.08.2025

Pęknięcia w spoinie. „Swarożyce. Współczesna kobieca* metaloplastyka” w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

Maciej Cholewa

Ostrowiec Świętokrzyski

BWA Ostrowiec

Zuzanna Szary
od 27 września

Maria Gil
od 27 września

LOOSTRO 2025, 17. Jesienny Salon Sztuki
od 29 listopada

Jesienny sezon w BWA Ostrowiec otworzą kuratorowane przez Wojciecha Szymańskiego wystawy dwóch młodych artystek: Marii Gil, zeszłorocznej absolwentki malarstwa na warszawskiej ASP, oraz Zuzanny Szary, finalistki i laureatki wyróżnienia w ubiegłej edycji ostrowieckiego konkursu dla młodych osób artystycznych LOOSTRA 16. Jesiennego Salonu Sztuki 2023. Pod koniec listopada otworzy się natomiast kolejna edycja rzeczonego konkursu, skierowanego do osób artystycznych w wieku 20–36 lat. Na początku października ostrowiecka galeria będzie też gospodarzem 11. zjazdu pracownic i pracowników dawnej sieci BWA.

Poznań

Molski Gallery

Jan Berdyszak, Dominik Lejman, Konrad Juściński
wrzesień–listopad 2025

Eugeniusz Markowski, Zdzisław Nitka, Kinga Burek, Martyna Czech, Olga Dmowska, Monika Misztal, Marek Sapetto, Cezary Stachura, Jarosław Modzelewski, Witold-K
grudzień 2025

We wrześniu Molski Gallery zaprezentuje wystawę trzech artystów związanych z lokalnym środowiskiem akademickim: Jana Berdyszaka, Dominika Lejmana i Konrada Juścińskiego, eksplorującą pojęcie pustki w relacji z obecnością przedmiotu, przestrzenią i czasem. Berdyszak wprowadza refleksję nad pustką w kontekście przestrzennym poprzez swoje wielkoformatowe reliefy, Lejman interpretuje ją w formie „wideo fresków”, które wchodzą w interakcję z widzem, a Juściński tworzy efemeryczne instalacje, gdzie pustka staje się przestrzenią dla nowych doświadczeń i subiektywnych odczuć. W grudniu galeria pokaże ekspozycję zbiorową obejmującą twórczość artystów związanych z nurtem nowej ekspresji w wydaniu historycznym i jej współczesnych kontynuacji, od Eugeniusza Markowskiego i Zdzisława Nitki po Kingę Burek czy Martynę Czech. Wystawa krążyć będzie wokół zagadnień mitologii, chrześcijaństwa, erotyzmu, psychoanalizy i mistycyzmu, stawiając pytania o rolę tradycji, duchowości i emocji w kształtowaniu współczesnej kultury.

Centrum Kultury Zamek

Drwal. Historie o męskości
6 września – 30 listopada

Już 6 września w CK Zamek otworzy się kuratorowana przez Przemysława Jędrowskiego wystawa Drwal. Historie o męskości, prezentująca refleksję nad przemianami męskości od XIX wieku do współczesności, analizująca jej rolę w społeczeństwie, relacje z naturą oraz patriarchalne schematy władzy. Ekspozycja odwołuje się do postaci cesarza Wilhelma II i historii Zamku Cesarskiego i oraz jego dalszych losów, kiedy przechodził pod władanie III Rzeszy i władz Polski Ludowej. Projekt łączyć będzie ekspozycję z działaniami edukacyjno-społecznymi, takimi jak warsztaty, panele dyskusyjne i wykłady, które pozwalają odbiorcom aktywnie uczestniczyć w refleksji nad rolą i znaczeniem męskości w różnych kontekstach historycznych i współczesnych.

Galeria Miejska Arsenał

Radek Szlaga z gościnnym udziałem grupy Penerstwo, Pan Pan RDK
18 września – 2 listopada

Jarosław Kozłowski, Tak i nie lub odwrotnie
14 listopada – 31 grudnia

Izabella Gustowska, Annette Messager
14 listopada – 31 grudnia

Monografia Radka Szlagi – z gościnnym udziałem pozostałych członków i członkiń niegdysiejszego Penerstwa – otworzy się 18 września w poznańskim Arsenale. Kuratorowana przez Daniela Muzyczuka wystawa Pan Pan RDK to portret Szlagi jako „dobrego, złego chłopca”, w którego praktyce przerażenie i humor przeszłości splatają się z poczuciem mądrości. W listopadzie otworzy się przygotowana przez marka Wasilewskiego wystawa Tak i nie lub odwrotnie Jarosława Kozłowskiego, jednego z głównych przedstawicieli sztuki konceptualnej w Polsce – organizowana z okazji 80. urodzin twórcy, będzie zarazem (o dziwo) pierwszą indywidualną prezentacją tego tak ważnego dla poznańskiego środowiska artysty w Arsenale. Równolegle otworzy się, również przygotowana przez Wasilewskiego, wystawa Izabelli Gustowskiej i Annette Messager dwóch artystek, które nigdy nie spotkały się osobiście – swego czasu prace Messager miały zostać pokazane w prowadzonej przez Gustowską poznańskiej Galerii ON, ale uniemożliwiło to wprowadzenie stanu wojennego. Ekspozycja krążyć będzie wokół problematyki pamięci, utraty, wspomnienia i feministycznego spojrzenia na relacje między ludźmi.

1
Krytyka 11.07.2025

Seksowne i niedopłacone. O wystawie „Strefy LGBT+” w Galerii Miejskiej Arsenał w Poznaniu

Łucja Staszkiewicz

Fundacja Rodríguez

Adolfo Bimer
12 września – 11 października

Pracownia Kuratorstwa
24 października – 21 listopada

Max Radawski
listopad – grudzień

W Rodríguez Foundation jesienny program otworzy indywidualna prezentacja chilijskiego artysty Adolfo Bimera, którego najnowszy projekt bada relacje między naukowym i medycznym językiem wizualnym a sposobami postrzegania ciała i psychiki. Instalacje site-specific stworzone specjalnie do przestrzeni galerii, będą stanowiły punkt wyjścia do rozmowy o tym, jak wiedza naukowa kształtuje wizualne narracje. Na przełomie października i listopada odbędzie się wystawa grupowa przygotowana w ramach Pracowni Kuratorstwa – edukacyjnego projektu rozwijającego kompetencje w obszarze kuratorstwa i pracy z instytucją, zainicjowanego przez Jagnę Domżalską we współpracy z Rodriguez Foundation. Sezon zamknie indywidualny pokaz Maxa Radawskiego.

Łęctwo

Olaf Brzeski, Honza Zamojski, Braque
12 września – 26 października

Kuratorowana przez Hannę Kostołowską wystawa Olafa Brzeskiego i Honzy Zamojskiego Braque otworzy się 12 września w galerii Łęctwo. Artyści wypełnią przestrzeń formami i znaczeniami powiązanymi z codziennym życiem i domowymi wnętrzami. Brzeski i Zamojski snuć będą opowieść o próbach oswojenia rzeczywistości i mikromarzeniach zamkniętych w ciasnych wnętrzach — o mieszczańskich mieszkaniach, tradycyjnych pejzażach na ścianach i półkach wypełnionych artefaktami, które więcej mówią o tęsknocie niż o dekoracji.

Marek Kijewski, Małgorzata Malinowska, „(Zombie) Portret konny Andy`ego Warhola”, 1998, technika własna, fot. Marcin Kucewicz, dzięki uprzejmości MCSW Elektrownia w Radomiu

Radom

Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia

Reprezentacja. Z kolekcji Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu
13 września – 16 listopada

Artur Krajewski, Święta Rodzina. Apokryficzne ideogramy
13 września – 5 października

Jakub Julian Ziółkowski, Osobiste mitologie
17 października – 9 lutego 2026

Jakub Ciężki, Łukasz Patelczyk, Małgorzata Szymankiewicz, Konstrukcja obrazu
28 listopada – 25 stycznia 2026

Z okazji jubileuszu dwudziestolecia swojej działalności MCSW Elektrownia zainauguruje sezon pokazem prac ze swojej budowanej przez te dwie dekady kolekcji. Na kuratorowanej przez Mariusza Jończego wystawie Reprezentacja zobaczymy wybór dzieł z okresu o kilka dekad dłuższego niż historia samej Elektrowni, od lat 70. po współczesność, autorstwa m.in. Mirosława Bałki, Natalii LL, Marcina Maciejowskiego czy Leona Tarasewicza. Równolegle otworzy się solowa prezentacja Artura Krajewskiego Święta Rodzina. Apokryficzne ideogramy, w której artysta mierzy się z paradygmatami patriarchalnej tradycji, próbując dokonać dekonstrukcji i redefinicji tradycyjnego wyobrażenia roli kobiet i relacji międzyludzkich poprzez język malarskiej syntezy. Dalsze miesiące także upłyną w Radomiu pod znakiem wystaw malarskich. W październiku otworzy się solowa prezentacja Jakuba Juliana Ziółkowskiego kuratorowana przez jego młodszego kolegę po pędzlu z Krakowa, Filipa Rybkowskiego. Pod koniec listopada z nastąpi zmiana tonacji – na kuratorowanej przez Krzysztofa Bochyńskiego wystawie Konstrukcja obrazu zobaczymy prace trójki przedstawicieli abstrakcji, Jakuba Ciężkiego, Łukasza Patelczyka i Małgorzaty Szymankiewicz.

Słupsk i Ustka

Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej

Koalicje wody
29 sierpnia – 31 października

Martyna Miller, Krajobrazy braku
listopad 2025 – styczeń 2026

Sekcja eksperymentów językowych
grudzień 2025 – luty 2026

Sezon w Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej inauguruje wystawa Koalicje wody, kuratorowana przez Agnieszkę Kilian i Romualda Demidenkę, prezentowana równolegle w trzech lokalizacjach instytucji. Trwająca do końca października ekspozycja koncentruje się na relacjach związanych z wodą jako medium pamięci, napięć politycznych i ekologicznych, a także jako przestrzeni możliwego współistnienia, sięgając po koncepcje Édouarda Glissanta. Solowa wystawa Martyny Miller Krajobrazy braku, kuratorowana przez Tomka Pawłowskiego-Jarmołajewa, otwierana w listopadzie, również skupi się na wątkach środowiskowych, w tym przypadku odnosząc się do katastrofy ekologicznej w Borach Tucholskich po nawałnicy z 2017 roku. Ekspozycja gromadzić będzie efekty wieloletniej pracy badawczej artystki, łącząc obiekty materialne, tekstylia, obrazy, fotografie i materiały dźwiękowe. Jesienny program domknie przygotowany przez Romualda Demidenko projekt Sekcja eksperymentów językowych, którego osią są praktyki na styku sztuk wizualnych, tekstu i performansu, eksplorujące potencjał języka w instytucji sztuki oraz jego rolę w reprezentacji niedosłyszanych głosów i alternatywnych form komunikacji.

Sopot

Państwowa Galeria Sztuki

Festiwal Fotografii w Ramach Sopotu. Transformacja
Barbara Klemm, Światłocień. Fotografie z Niemiec
Wystawa rezydentów XI edycji Festiwalu Fotografii w Ramach Sopotu
5 września – 21 września

W głębi. Żyjące morza, żyjące ciała
30 października – 4 kwietnia

11. edycja Festiwalu Fotografii w Ramach Sopotu odbędzie się w przestrzeniach PGS, Goyki 3 Art Inkubatorze, Sopot Centrum oraz galeriach Splot i KIT i Stan Surowy pod hasłem Transformacja i potrwa od 5 do 21 września. W ramach wydarzenia w PGS zaprezentowana zostanie obszerna retrospektywa niemieckiej fotoreporterki Barbary Klemm, obejmująca ponad 150 fotografii z lat 1968–2008, ukazujących przemiany społeczno-polityczne w Niemczech i portrety postaci ze świata kultury i polityki. Towarzyszyć jej będzie wystawa rezydentów wyłonionych w otwartym naborze oraz premierowe prezentacje studentów Szkoły Filmowej w Łodzi i ASP w Gdańsku. Jesienny program zamknie szeroko zakrojony projekt badawczo-artystyczny W głębi. Żyjące morza, żyjące ciała, kuratorowany przez Josepha Constable’a, Eulalię Domanowską i Joannę Gemes. Ekspozycja łączyć będzie prace międzynarodowej grupy artystek i artystów podejmujące temat więzi człowieka z oceanem, czerpiąc z humanistyki morskiej, studiów środowiskowych, biologii kwantowej, cybernetyki, teorii i historii świadomości, literatury science fiction, poezji oraz wiedzy rdzennych kultur.

Szczecin

Trafostacja Sztuki

Rozbieranie ze snu. Daniel Rycharski i Władysław Hasior
do 5 października

Filip Rybkowski, Kiedyś tu była sala balowa
do 9 października

Retrowersje Szczecin
30 października 2025 – 8 lutego 2026

Sebastian Winkler, Rafał Żarski, Imiona
30 października 2025 – styczeń 2026

Laila Shawa
6 listopada 2025 – 15 lutego 2026

Do początku października potrwają w TRAFO wystawy Filipa Rybkowskiego oraz Władysława Hasiora i Daniela Rycharskiego. Ta ostatnia, przygotowana specjalnie dla szczecińskiej instytucji przez Anię Batko i Julitę Dembowską, w inscenizacyjnej formie podejmuje temat narodowych fantazmatów, ludowych ikon i wykluczanych bohaterów. Rybkowski w projekcie Kiedyś tu była sala balowa odnosi się do losów powojennego Szczecina, w którego przestrzeni nawarstwiają się migracje, utrata i niepewna tożsamość, budując malarsko-instalacyjne opowieści o ruinach i pamięci. Problematyka miejskiej rekonstrukcji powróci w wystawie Retrowersje Szczecin, realizowanej we współpracy z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki, kolejnej odsłonie projektu zainaugurowanego w Galerii EL w Elblągu, a następnie w nieco innej postaci prezentowanego w pawilonie SARP w Warszawie. Kolejna edycja projektu, kuratorowana przez zespół w składzie Zuzanna Mielczarek, Mateusz Włodarek, Emilia Orzechowska i Stanisław Ruksza, skupiać się będzie na lokalnym, szczecińskim kontekście, mniej rozpoznanym niż szeroko zakrojona odbudowa elbląskiej starówki w duchu tytułowej retrowersji. Jej tematem będzie fenomen odbudowy Podzamcza jako przykład architektonicznej reinterpretacji przeszłości. Pod koniec października w TRAFO otworzy się wspólny pokaz Sebastiana Winklera i Rafała Żarskiego, przygotowany przez Dominikę Głowałę, w którym artyści, sięgając do teorii widzenia, queerowych praktyk i obrazów popkulturowych, zadadzą pytanie o to, kim dziś są zbłąkane, przerażające duchy, widma i demony. Na początku listopada zobaczymy z kolei w Szczecinie pierwszą w Polsce indywidualną prezentację palestyńskiej artystki Laili Shawy, której prace łączą islamską ornamentykę z pop-artem i bizantyjską kaligrafię z graffiti. Ekspozycja kuratorowana przez Jakuba Gawkowskiego realizowana jest zrealizowana we współpracy z Salzburger Kunstverein.

1
Rozmowy 19.07.2024

Mit mieszczańskości. Rozmowa z Zuzanną Mielczarek i Mateuszem Włodarkiem

Piotr Policht

Tarnów

BWA Tarnów

Iconic Houses
9 – 28 września

Belferki Okupacji – nauczycielki tajnego nauczania w regionie tarnowskim
30 września – 9 listopada

Worek kości
5 października – 2 listopada

Paulina Stasik, Widok własny
19 października – 18 listopada

Krakowski w zbliżeniu
listopad 2025

Bolesław Książek i łysogórska ceramika
listopad – grudzień 2025

Magdalena Miłoś, Hymn o miłości
23 listopada 2025 – 29 marca 2026

Maria Pyrlik – fotografia
grudzień 2025

Program BWA Tarnów na drugą połowę roku balansuje między pokazami współczesnych artystek a lokalną historią i dziedzictwem. Otwierana 9 września wystawa Iconic Houses, kuratorowana przez Julię Dragović i Macieja Czarneckiego, to projekt architektoniczny przygotowany na Europejskie Dni Dziedzictwa, prezentujący przykłady wybitnych realizacji modernistycznych, w tym tarnowski Dom Doktora Książka projektu Wojciecha Pietrzyka, ikoniczny tarnowski budynek, którego losy właśnie się ważą (wciąż możecie podpisać petycję do nowej ministry kultury o zakup budynku przez MKiDN). Belferki Okupacji, które prezentowane będą w przestrzeni Multimedialnego Centrum Artystycznego, to z kolei efekt pracy młodzieży nad historią tajnego nauczania w regionie i próba upamiętnienia roli nauczycielek w okupacyjnej edukacji. Wystawa Worek kości, przygotowana przez Anię Batko i Krzysztofa Gila, prezentować będzie prace m.in. Przemka Branasa, Magdaleny Lazar czy Zofii Rydet w kontekście literackiej metafory zaczerpniętej z prozy Marqueza, podejmując refleksję nad pamięcią, wyparciem i poszukiwaniem przestrzeni poza kontrolą, wiedzą i nadzorem systemu. W tym samym miesiącu Paulina Stasik zaprezentuje w Tarnowie solową wystawę Widok własny, wpisującą jej autobiograficzne doświadczenia w mający długie tradycje ikonograficzne motyw „etapów życia kobiety”. Wystawie towarzyszyć będzie premiera książki Autoportret z językiem na wierzchu. Wystawa Krakowski w zbliżeniu zgromadzi prace studentek i studentów krakowskiej ASP odnoszące się do twórczości scenografa Wojciecha Krakowskiego. Z kolei prezentowana w ramach 22. Festiwalu Sztuki ArtFest im. Bogusława Wojtowicza ekspozycja Bolesław Książek i łysogórska ceramika przypominać będzie bogatą historię okolicznych zakładów ceramicznych, w latach PRL-u produkujących m.in. ceramiczne dekoracje architektoniczne, które trafiały następnie na elewacje budynków w całym kraju. Wystawa zgromadzi pierwszy raz pokazywane publicznie przedmioty ceramiczne odkryte w tarnowskich domach i będzie miała charakter partycypacyjny, zachęcając mieszkańców miasta do zaprezentowania swoich domowych zbiorów. W ramach festiwalu indywidualną wystawę, kuratorowaną przez Ewę Łączyńską-Widz, inspirowana naturą i biografią Krzysztofa Pendereckiego, zaprezentuje też Magdalena Miłoś. Sezon zwieńczy solowa ekspozycja Marii Pyrlik kuratorowana przez Arkadiusza Półtoraka, na której zobaczymy najnowsze fotografie artystki, wykonane m.in. we wspomnianym Domu Doktora Książka.

Paulina Stasik, „Matka czesze”, 2025, 160×150 cm, dzięki uprzejmości BWA Tarnów

Toruń

Galeria Sztuki Wozownia

Śliwka 20+20
5 września – 28 września

Daria Bolewicka, Geometria codzienności
5 września – 28 września

Kolektyw „Strzęp”, Złe przeczucie
5 września – 28 września

Horyzont
10 października – 9 listopada

IN-BETWEEN
11 października – 9 listopada

Przegląd fotografii PreFka
14 listopada – 28 grudnia

5 września w Wozowni otworzą się trzy nowe wystawy. Retrospektywa Karola Śliwki, przygotowana przez Patryka Hardzieja, przypomni dorobek Karola Śliwki, jednego z najważniejszych polskich grafików użytkowych czasów PRL-u, prezentując wybór 20 znaków graficznych oraz 20 plakatów jego autorstwa. Daria Bolewicka, architektka wnętrz i wykładowczyni ASP w Gdańsku, w Geometrii codzienności, koncentrować się będzie na analizie geometrii jako świadomego narzędzia projektowania wnętrz prywatnych i ich wpływie na codzienne doświadczenie. Kolektyw „Strzęp” w pokazie Złe przeczucie skoncentruje się na nastrojach niepewności i kryzysach współczesności, dotykając tematów wojny, traumy i kruchości więzi społecznych. W październiku otworzy się wystawa IN-BETWEEN, kuratorowana przez Annę Fox i Jacka Świderskiego, w której cztery artystki opowiadać będą o migracjach i tożsamości, sięgając po alternatywne techniki fotograficzne. Równoległy pokaz Horyzont, przygotowany przez Stowarzyszenie Artystyczne „Otwarte”, nawiązywać będzie do twórczości Adolfa Ryszki i podejmie temat rzeźby w krajobrazie, traktując horyzont jako metaforę granicy czasu i przestrzeni. Rok zamknie Przegląd Fotografii „PreFka”, w ramach którego prezentowane będą cztery odrębne wystawy, w tym m.in. projekty Marty Kowalskiej i Natalii Miedziak-Skoniecznej oraz pokaz przygotowany przez BWA w Jeleniej Górze, a wydarzeniu towarzyszyć będą obchody 75-lecia Wozowni.

Warszawa

Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Skład Solny, Ta planeta jest już zasiedlona
12 września – 16 listopada

Bliski Wschód, Daleki Zachód – Kijowskie Biennale 2025
3 października – 18 stycznia

Kwestia kobieca: 1550–2025
21 listopada – 4 maja

Miasto kobiet
21 listopada – 4 maja

W budynku MSN-u, któremu niedługo stuknie równy rok, jeszcze do 5 października oglądać można w okrojonej wersji pierwszą odsłonę wystawy muzealnej kolekcji. Nowe wystawiennicze rozdanie otworzy z kolei prezentowana od 12 września w przestrzeni galerii A na parterze prezentacja Składu Solnego, społeczności krakowskich osób artystycznych, kolektywów i organizacji pozarządowych, która poprzez dokumentację wydarzenia Wodna Masa Krytyczna przybliża historię społeczności Składu i walki o niezależne miejsce dla sztuki. Na początku października otworzy się, wystawa Bliski Wschód, Daleki Zachód w ramach szóstej edycji Kijowskiego Biennale, przygotowana przez zespół z L’Internationale, europejskiej konfederacji muzeów, instytucji artystycznych i uniwersytetów, która zgromadzi nowo powstałe oraz pochodzące ze zbiorów instytucji członkowskich prace, których zasadniczym kontekstem jest przemoc wojenna. W drugiej połowie listopada otworzy się monumentalna Kwestia kobieca: 1550–2025, herstoryczna ekspozycja kuratorowana przez Alison M. Gingeras, obejmująca pięciu stuleci i prace artystek od Artemisii Gentileschi po Marlene Dumas. Towarzyszyć jej będzie Miasto kobiet, składające się z czterech części kuratorowanych przez Julię Bryan-Wilson, Michalinę Sablik i Verę Zalutską, Karolinę Gembarę oraz Wiktorię Szczupacką, koncentrujących się na różnorodnych tradycjach sztuki feministycznej. Rok zamknie kolejna aukcja charytatywna organizowana z Towarzystwem Przyjaciół MSN i Fundacją Ocalenie, której celem jest wsparcie osób w kryzysie uchodźczym poprzez sprzedaż prac artystek i artystów z Polski i zagranicy.

1
Rozmowy 18.04.2025

Betonowe buty. Dyskusja redakcyjna wokół „Wystawy niestałej” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Jakub Banasiak Karolina Plinta Piotr Policht Aleksy Wójtowicz

Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki

O czym wszyscy marzymy? Sztuka i transnarodowa solidarność między Polską a globalną większością
16 października 2025 – luty 2026

Przygotowana przez Tarasa Gembika, Joannę Kordjak i Antoninę Stebur wystawa O czym wszyscy marzymy? Sztuka i transnarodowa solidarność między Polską a globalną większością otworzy się w Zachęcie w połowie października. Ekspozycja badać będzie historyczne i współczesne relacje artystyczne między Polską a krajami tzw. globalnej większości, ze szczególnym uwzględnieniem roli instytucji w wymianie kulturowej w czasach PRL-u. Zespół kuratorski eksplorować będzie potencjał solidarności transnarodowej, zadając pytania o przyszłość wspólnych praktyk artystycznych w kontekście rosnącej różnorodności etnicznej i narodowościowej w Polsce, a jednocześnie wzbierających na sile mechanizmów wykluczenia i ksenofobii.

Dom Pomocy Społecznej „Budowlani”, fot. Tomasz Kaczor, 2025

Muzeum Warszawy

Warszawa w Budowie: Starsze miasto
26 września 2025 – 29 marca 2026

Zgodnie z niedawno wprowadzonym w życie modelem, festiwal Warszawa w Budowie jest w tej chwili imprezą organizowaną naprzemiennie przez MSN i Muzeum Warszawy. W tym roku zagości on więc ponownie w Muzeum Woli. Kuratorowana przez Wandę Kaczor i Magdalenę Staroszczyk edycja pod tytułem Starsze miasto poświęcona będzie doświadczeniu starzenia się oraz miejscu osób starszych w życiu miasta. Ekspozycja ukaże różnorodne perspektywy starości, w tym głosy seniorek i seniorów, opiekunek i opiekunów oraz organizacji działających na rzecz osób starszych. Wystawa obejmuje prace takich artystów i artystek jak Władysław Hasior, Zbigniew Libera, Monika Mamzeta, Roman Opałka, Agata Zbylut, a także specjalnie przygotowane nowe realizacje Janusza Byszewskiego, Mariusza Libla, Ewy Cieniak, Magdy Mosiewicz, Franciszka Orłowskiego i Liliany Zeic. Przyglądać się będzie także historycznym i współczesnym instytucjom wspierającym osoby starsze, od Domu Pomocy Społecznej „Budowlani” po Centra Aktywności Międzypokoleniowej.

Muzeum Narodowe w Warszawie

Czarny karnawał. James Ensor i Witold Wojtkiewicz
3 października 2025 – 11 stycznia 2026

Twórczość dwóch artystów z przełomu XIX i XX wieku, których prace poruszają tematykę maskarady, teatru, cyrku, sennych marzeń, erotyki i śmierci, skonfrontują z sobą Joanna Kilian-Michieletti, Agnieszka Lajus i Kamila Pijanowska na wystawie Czarny karnawał. James Ensor i Witold Wojtkiewicz, otwieranej w warszawskim Muzeum Narodowym 3 października. Spajającym je wątkiem jest przede wszystkim motyw karnawału, traktowany jako metafora życia-widowiska, chaosu i wolności od norm. Kontekst opowieści poszerzać będą obrazy, rysunki i grafiki innych artystów polskich i belgijskich współczesnych Ensorowi i Wojtkiewiczowi oraz elementy związane z tradycją karnawałową, takie jak maski, marionetki i stroje.

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza

Joanna Helander, Możność utrwalania
28 sierpnia – 31 października

Być myszą
18 września – 30 listopada

Do końca października w Muzeum Literatury oglądać można przygotowaną przez Sonię Jaszczyńską i Olgę Wybodowską monografię Joanny Helander, fotografki, reżyserki filmów dokumentalnych, pisarki i tłumaczki, dokumentalistki życia codziennego w PRL-u oraz autorki filmowych i fotograficznych portretów przedstawicieli polskiej i szwedzkiej kultury. Ekspozycja prezentuje m.in. portrety polskich twórców i twórczyń literatury drugiej połowy XX wieku, m.in. Stanisława Barańczaka, Mirona Białoszewskiego, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza , Ryszarda Krynickiego czy Juliana Kornhausera, łącząc fotografie z listami, dokumentami, fragmentami wierszy i filmami. Możność utrwalania przybliża kontekst literackiego pokolenia ’68, udział artystki w protestach marcowych, a także jej emigrację, pokazując napięcia między prywatnością a polityką, teraźniejszością a wspomnieniem. Otwierana 18 września wystawa Być myszą, kuratorowana przez Jana Owczarka i Piotra Polichta, krążyć będzie wokół wierza Aleksandra Wata pod tym samym tytułem. Przez pryzmat własnych doświadczeń utwór Wata interpretować będą w przygotowanych specjalnie na tę okazję pracach dwie młode artystki, Genevieve Goffman i Martyna Kielesińska, opowieść uzupełnią z kolei prywatne przedmioty poety oraz dzieła Wojciecha Weissa z kolekcji muzeum.

Muzeum Karykatury im. E. Lipińskiego

Warszawa w roku 2025. Jak sto lat temu wyobrażano sobie przyszłość stolicy
12 września – 12 października

Ha-Ga. Życie towarzysko-rysunkowe
25 października 2025 – styczeń 2026

Otwierana 12 września w Muzeum Karykatury Warszawa w roku 2025, kuratorowana przez Michała Olecha i Michała Rzecznika, zestawi historyczny komiks Benedykta Hertza i Aleksandra Świdwińskiego, przedstawiający wizję współczesnej stolicy sprzed stu lat, z pracami współczesnych twórców komiksu i ilustracji, takich jak Edyta Kranc, Wojciech Stefańć, Rafa Janko czy Jakub Topor, przyglądając się zmianom w wyobrażeniach o mieście, jego problemach i perspektywach rozwoju, a także włączając widzów w tworzenie własnych wizji przyszłości. Otwierana pod koniec października wystawa Ha-Ga. Życie towarzysko-rysunkowe, kuratorowana przez Agatę Napiórską i Piotra Kułaka, przedstawi twórczość Anny Gosławskiej-Lipińskiej, znanej jako Ha-Ga, przez niemal cztery dekady publikującej w „Szpilkach”, koncentrując się na jej humorystycznych rysunkach dokumentujących relacje damsko-męskie oraz na ilustracjach do literatury dziecięcej. Ekspozycja obejmie ponad 200 prac ze zbiorów muzeum i kolekcji prywatnej córki artystki, a uzupełni ją interwencja artystyczna zestawiająca klasyczne rysunki Ha-Gi z dziełami młodych artystek i reinterpretująca je w kontekście współczesnej perspektywy feministycznej.

Galeria Studio

Chcemy całego życia. Współdzielenie
20 października 2025 – 1 lutego 2026

W Galerii Studio pod nowym kierownictwem Michała Grzegorzka w drugiej połowie października otworzy się wystawa Chcemy całego życia. Współdzielenie – rozwinięcie zeszłorocznej monumentalnej ekspozycji Chcemy całego życia. Feminizmy w sztuce polskiej z Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie. Kolektyw Seminarium Feministyczne w składzie: Anka Leśniak, Karolina Majewska-Güde, Paulina Olszewska, Agnieszka Rayzacher i Dorota Walentynowicz kontynuuje wątek dotyczący wspólnot, prezentując jego poszerzone ujęcie. Wystawa będzie eksplorować potencjał współdzielenia w kontekście wspólnotowości, współodczuwania oraz odpowiedzialności, łącząc refleksje nad doświadczeniem historycznym i współczesnym.

1
Krytyka 13.12.2024

Nadal chcemy całego życia, ale mamy już własną historię. „Chcemy całego życia” w PGS Sopot

Wiktoria Szczupacka

Galeria Foksal

Nikt tu już nie pisze manifestów
5–7 września 2025

Tomasz Mróz, NORA
20 września – 31 października 2025

Anna Baumgart, Tygrysy ciotki Jennifer tańczą po gobelinie
15 listopada 2025 – 10 stycznia 2026

W pierwszy weekend września 2025 roku ogród SARP w ramach projektu Galerii Foksal Nikt tu już nie pisze manifestów zamieni się w przestrzeń performansów artystek i artystów wybranych w otwartym naborze. W ramach programu wyłonione osoby – Elwira Sztetner, Wojciech Rybicki oraz Barbara Gryka i Maciej Kryński – pracowały nad działaniami we współpracy z kuratorką Martyną Stołpiec oraz artystką wizualną Anią Płonką. Poza samym pokazem performansów, wydarzenie ma być refleksją nad tym, czym dziś może być manifest – czy potrzebujemy go jeszcze w sztuce, czy też jego miejsce zajmują inne formy ekspresji i sprzeciwu. W drugiej połowie miesiąca w Galerii Foksal otworzy się wystawa Tomasza Mroza NORA, prezentująca rzeźby, instalacje i performansy inspirowane współistnieniem z nie-ludźmi oraz krytycznym spojrzeniem na współczesne napięcia ekologiczne, społeczne i egzystencjalne. Wystawa będzie kontynuacją zeszłorocznego projektu pod tym samym tytułem, w ramach którego w parku przed CSW Zamek Ujazdowski i na rozległych terenach nadwiślańskich chaszczy na Sadybie Mróz zrealizował rzeźby-obiekty z myślą o małych zwierzętach: domki dla owadów, schronienia i spiżarnie dla myszy polnych. Podobne wątki przy pomocy innych narzędzi eksplorować będzie Anna Baumgart w otwieranej w połowie listopada wystawie Tygrysy ciotki Jennifer tańczą po gobelinie. Filmom samej Baumgart towarzyszyć na niej będą archiwalne, przyrodnicze filmy dokumentalne tworzone w latach 60. i 90. XX w. przez kobiety, np. Simonę Kossak i Aleksandrę Jaskólską.

Galeria Promocyjna

Intercepted Breaths
25 września – 14 listopada 2025

Iga Szczepańska, Sylwia Walczowska, Zruszenie
listopad 2025 – styczeń 2026

Dwie wystawy eksplorujące relacje między ciałem, przyrodą i systemami społecznymi zobaczymy w najbliższych miesiącach w Galerii Promocyjnej. Przygotowana przez Jagnę Domżalską i Kamila Mizgalę ekspozycja Intercepted Breaths przyglądać się będzie temu, w jaki sposób cielesność zwierzęca zostaje wciągnięta w obieg przemysłowej produkcji, opieki i wymiany, stając się towarem, usługą i odpadem, odsłaniając ukryte relacje między afektem, funkcją biologiczną a ekonomią. Prezentowane prace będą dokumentować abiektalne odpady i ślady przemocy, jednocześnie wskazując na możliwości tworzenia alternatyw poza dominującym systemem. Wystawa Igi Szczepańskiej i Sylwii Walczowskiej pod roboczym tytułem Zruszenie skupi się na ziemi jako źródle życia, pamięci i przemiany. Artystki zgłębiać będą zagadnienia przynależności, dziedzictwa i tożsamości, rozwijając opowieść o glebie jako przestrzeni spotkań międzygatunkowych, pamięci katastrof i kryzysów środowiskowych, która zachowuje potencjał regeneracji i nadziei, tworząc warunki do przetrwania i odrodzenia.

1
Krytyka 16.05.2025

Szafka i pudełko. „Café Manekin” Zuzanny Kozłowskiej w Galerii Promocyjnej

Janek Owczarek

Fundacja Arton

Liliana Mikołajewska-Jansen, Wyrosłe w miłości
19 września – 19 października

Pierwszą od blisko czterdziestu lat wystawę Liliany Mikołajewskiej-Jansen zaprezentuje 19 września Fundacja Arton. Znajdą się na niej prace artystki powstałe w okresie jej studiów w Polsce i Belgii, obrazy, rysunki, grafiki, kolaże, jak i obiekty użytkowe, na których Mikołajewska rozwijała powtarzające się, zwielokrotnione kształty o charakterze abstrakcyjnym lub antropomorficznym. Niektóre z prac mają formę rysunków złożonych z drobnych, multiplikowanych elementów, inne zostały malowane na obiektach codziennego użytku, wskazując na silne zespolenie sztuki z życiem codziennym. Wystawa pozwoli przyjrzeć się zarówno formalnym i materiałowym eksperymentom Mikołajewskiej, jak i jej determinacji w tworzeniu, zdobywaniu wykształcenia artystycznego w obcym kraju oraz rozwijaniu własnego języka wizualnego, który pozostawał w dużej mierze nieznany przez prawie cztery dekady. Jednocześnie prowokować będzie do zadawania pytań o to, w jaki sposób możemy próbować budować artystyczne herstorie, w jaki sposób mamy prawo je rekonstruować i w jakim celu.

Monika Mamzeta, „Jak Dorosnę Będę Dziewicą”, 2003, fotografia, dzięki uprzejmości artystki i galerii lokal_30

Warsaw Gallery Weekend 2025
19–21 września

W przedostatni weekend września odbędzie się kolejna edycja Warsaw Gallery Weekend, tym razem w nieco odmienionej formule – z podziałem na trzon imprezy oraz sekcję WGW+, w której znajdzie się część galerii warszawskich oraz te przyjeżdżające na galeryjny weekend gościnnie. Wśród solowych pokazów młodych osób artystycznych polecamy wybrać się m.in. na wystawę Ant Łakomsk w Turnusie, gdzie artystka rozwijać będzie wątek autoreprezentacji, prezentując swoje obrazy w rozbudowanej, opracowanej wspólnie z Zuzanną Kozłowską aranżacji cytującej twórczość Williama Morrisa, Carlo Scarpy oraz Marca Camille Chaimowicza. Polana Institute zaprezentuje serię tekstylnych obiektów Jana Bačyńskiego powstałych w latach 2022-2025 w kontekście przymusowego przesiedlenia artysty po rozpoczęciu pełnoskalowej rosyjskiej inwazji na Ukrainę W galerii WHOISPOLA Julia Woronowicz zaprezentuje wielowarstwową opowieść, opartą na fikcyjnym dzienniku nastoletniej królowej, by w przeskalowany sposób przedstawić transformacje zachodzące w okresie dojrzewania. W galerii Stereo po raz pierwszy od czasu przenicowania samolotu na Biennale w Wenecji w roku 2019 nowe prace zaprezentuje Roman Stańczak. W Fundacji Galerii Foksal zobaczymy najnowsze obrazy Agaty Słowak, w Gunia Nowik Gallery nowe prace Agaty Bogackiej, a we Wschodzie obiekty Cezarego Poniatowskiego. Pierwszą solową wystawę po transferze do galerii Dawid Radziszewski, sygnalizowanym kilka miesięcy temu na NADA Villa Warsaw, pokaże Aleksandra Waliszewska. Choć w programie WGW od kilku lat dominują solowe pokazy osób artystycznych młodego i średniego pokolenia, zwłaszcza malarek i malarzy, nie zabraknie także wystaw klasyków. Olszewski Gallery zaprezentuje obrazy Wojciecha Fangora z przełomu lat 40. i 50., na wystawie Socmodernizm kuratorowanej przez Piotra Polichta osadzone w kontekście sporów o realizm toczonych w czasach „łagodnej rewolucji” lat tużpowojennych. Wystawa Ludzie w galerii Raster zestawi dokumentalne fotografie Zofii Rydet i malarskie portrety Edwarda Dwurnika, tworząc refleksyjny portret polskiej prowincji i ludzkiej codzienności poza centrum polityki i ideologii. Zderzenie jeszcze bardziej różnorodne w stylu zobaczymy w lokalu_30, który zaprezentuje wystawę Moniki Mamzety i Anny Panek 90-60-90, opowiadającą o kobiecym ciele i o tym, jak staje się ono narzędziem wywierania nacisku i sprawowania władzy. Z kolei w galerii Ewa Opałka na wystawie Fluxus Ewa Partum zobaczymy dokumentacje działań Partum zainspirowanych kontekstem Fluxusu, w tym jeden z pierwszych performansów artystki po opuszczeniu Polski – Koncert włosów – hommage à Chopin z wykorzystaniem koncertu fortepianowego f-moll Fryderyka Chopina.

FRINGE Warszawa 2025
24–28 września

Rozjazd pomiędzy komercyjną a niekomercyjną częścią sceny galeryjnej w tym roku znajduje odbicie także w kalendarzu najważniejszych dla obu tych pól imprez. Czwarta edycja FRINGE odbędzie się po raz pierwszy w innym terminie niż WGW i potrwa od 24 do 28 września. W minionym roku w programie imprezy znalazło się 80 projektów wystawienniczych – od galerii i przestrzeni artist-run space, przez pracownie i mieszkania prywatne, po kioski, cukiernie oraz garaże. Teraz FRINGE ponownie poszerza swój zasięg, obejmując jeszcze więcej inicjatyw, a także premierowy program performatywny – każdego wieczoru w Warszawskim Obserwatorium Kultury będą prezentowane dwa performanse.

Cezary Poniatowski, „The room” (detal), 2023, dywan, opaski zaciskowe, waporyzator, syntetyczne motyle, dym, 63 × 97 × 67 cm, dzięki uprzejmości galerii Wschód

Wrocław

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Waldemar Cwenarski, Czułość. Powroty i poszukiwania
28 września 2025 – 18 stycznia 2026

Jan Giejson, Od nowa
25 października – 30 grudnia 2025

Mikroświaty. Obrazy w małych formatach ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu
9 grudnia 2025 – 22 marca 2026

W Pawilonie Czterech Kopuł 28 września otworzy się monograficzna wystawa poświęcona Waldemarowi Cwenarskiemu, prezentująca jego ekspresyjne malarstwo i rysunki oraz zestawiająca je w kontekście potencjalnych inspiracji z dziełami Witolda Wojtkiewicza, Tadeusza Makowskiego, Georgesa Rouaulta, Käthe Kollwitz i Fransa Masereela, a także przedstawicieli pokolenia „arsenałowców” oraz profesorów PWSSP we Wrocławiu i przedstawicieli nowej ekspresji. Pokaz obejmie około 160 prac, prezentując prace artysty w szerokim kontekście historii sztuki powojennej. Z kolei w Muzeum Etnograficznym, oddziale wrocławskiego Muzeum Narodowego, otworzy się pod koniec października indywidualna prezentacja twórczości Jana Giejsona, rzeźbiarza-samouka związanego z Bardem, który od kilkudziesięciu lat tworzy dzieła o tematyce religijnej i obyczajowej. Wystawa ukaże zarówno jego prace ze zbiorów muzealnych, jak i nowe realizacje powstałe po powodzi, która w 2024 roku zniszczyła część dorobku artysty, podkreślając tym samym znaczenie procesu odbudowy i zaczynania od nowa. W głównym gmachu Muzeum Narodowego zobaczymy w grudniu kolekcję obrazów niewielkich rozmiarów ze zbiorów instytucji, prac zwykle pozostających w magazynach. W zestawieniu znajdą się zarówno dzieła czołowych twórców, takich jak Matejko czy Gierymski, jak i prace artystek i artystów mniej znanych, jak Émile De Cauwer, Marie Spieler, Odo Dobrowolski czy Stanisław Dębicki. Ekspozycję dopełnią drobne obiekty z innych kolekcji muzeum, które wspólnie stworzą opowieść o mikroskali w sztuce.

1
Krytyka 13.06.2025

O przewrotach ciał niebieskich. „Nieposłuszne gwiazdy” w BWA Wrocław

Andrzej Marzec

BWA Wrocław

Voices from Ukraine. Landscapes
26 września 2025 – 25 stycznia 2026

Spadek
17 października 2025 – 15 lutego 2026

Szlify
14 listopada 2025 – 8 marca 2026

Żyjnia
5 grudnia 2025 – 15 listopada 2026

Wrocławska odsłona międzyinstytucjonalnego projektu Voices from Ukraine, kuratorowana przez Martę Genderę, ukazująca prace ukraińskich artystek i artystów badających wpływ wojny na krajobraz i przyrodę oraz konfrontujących współczesne zniszczenia z historycznymi transformacjami kraju, otworzy się w przestrzeni BWA Wrocław Główny 26 września. W październiku w galerii Studio BWA Wrocław zobaczymy kuratorowaną przez Annę Batko ekspozycję Spadek, refleksję nad nadprodukcją i nierównościami społecznymi, zbudowaną z prac wykorzystujących odpady, materiały wtórne i obiekty codziennego użytku. W listopadzie w przestrzeni SIC! BWA Wrocław otworzą się kuratorowane przez Ewę Klekot i Agnieszkę Rayss Szlify – wystawa badająca relacje między człowiekiem a przedmiotami w kontekście masowej produkcji ołowiowego szkła w PRL-u, prezentująca fotografie, obiekty i badania etnograficzne dotyczące historii „kryształów” oraz ich miejsca w codziennym życiu. Galeria Dizajn BWA Wrocław w grudniu, po dwuletniej przerwie, ponownie otworzy się dla publiczności. W ramach projektu Żyjnia, kuratorowanego przez Katarzynę Roj z zespołem, ewoluująca w czasie i przestrzeni wystawa eksperymentować będzie z kierunkami rozwoju wytyczanymi z myślą o nowej siedzibie BWA Wrocław przy ul. Kolejowej, symbolicznie łącząc oba miejsca. W jej ramach zobaczymy m.in. projekt Huberta Czerepoka, obiekt metalowo-szklany Krzysztofa Gila i Marcina Janusza, film Weroniki Zalewskiej oraz prezentację efektów badań Zuzanny Skurki.

OP ENHEIM

Ukryte parametry
17 października 2025 – 22 lutego 2026

W OP ENHEIM 17 października otworzy się kuratorowana przez Martę Lisok wystawa Ukryte parametry, w ramach której artyści i artystki – m.in. Olga Micińska, Iza Tarasewicz, Zinaida Tchelidze, Kuba Święcicki, Olga Milczyńska czy duet Huba – zaprezentują obiekty i instalacje powstające na styku praktyk rzemieślniczych i strategii konceptualnych. Pokaz stanowić będzie archiwum gestów i ruchów dłoni, składających się na zbiór możliwych instrukcji do własnych interpretacji. Ekspozycja będzie punktem wyjścia do pytań o relacje między sztuką, nauką i rzemiosłem, o możliwość ponownego użycia materiałów czy rolę dewzrostu i wiedzy rdzennej w odpowiedzi na współczesne wyzwania cywilizacyjne, a tytułowe „ukryte parametry” odnosić się będą do przestrzeni między produktywnością a wyobraźnią, w której wiedza wymyka się jednoznacznym klasyfikacjom.

GLASGOW, SCOTLAND – OCTOBER 07: Installation shot of Iza Tarasewicz’s new exhibition, open now at Tramway. It’s the first major solo exhibition in the UK for the renowned Polish artist on October 07, 2022, in Glasgow, Scotland. (Photo by Ewan Bootman / SNS Group)

Muzeum Architektury

Ukryte szczątki. Architektura wsi w powojennej Polsce
od 6 listopada 2025

Wystawa Ukryte szczątki. Architektura wsi w powojennej Polsce w Muzeum Architektury prezentować będzie przemiany architektoniczne polskiej wsi od końca II wojny światowej do czasów współczesnych, ze szczególnym uwzględnieniem zabudowy mieszkaniowej. Ekspozycja ukaże proces kształtowania się eksperymentalnych projektów wsi doświadczalnych, realizacje projektów typowych w ramach Państwowych Gospodarstw Rolnych oraz współczesny stan budownictwa wiejskiego po transformacji ustrojowej. Zaprezentowane zostaną zarówno historyczne eksperymenty architektoniczne, jak i współczesne pozostałości PGR-ów, tworząc pierwszą tak kompleksową prezentację architektury powojennej na terenach wiejskich w Polsce.

66P

Ogród wojenny: Rośliny w czasie konfliktu
18 września – 22 listopada 2025

Andreea Anghel, The Blind Man
4 grudnia 2025 – 21 lutego 2026

18 września w 66P otworzy się kuratorowana przez Agnieszkę Kłos wystawa Ogród wojenny, z udziałem Miry Boczniowicz, Anny Bujak, Natalii Kopytko, Dominiki Łabądź i Kariny Marusińskiej. Ekspozycja skoncentruje się na roli roślin podczas II wojny światowej, ukazując je jako uczestników wydarzeń wojennych i źródło przetrwania, nadziei oraz oporu, a także analizując szczególne relacje kobiet z gatunkami roślin w ekstremalnych warunkach obozów i gett. Grudniowa wystawa The Blind Man Andreei Anghel, kuratorowana przez Paulinę Brelińską-Garsztkę, inspirowana będzie dadaistycznym magazynem powstałym w 1917 roku. Pochodząca z Rumunii, związana z Wrocławiem artystka badać będzie współczesne pojęcie ideologicznej „ślepoty” oraz sposoby kształtowania percepcji społecznej, wykorzystując estetykę absurdu i materiały z odzysku do refleksji nad społeczną obojętnością, dezinformacją i pozycją jednostki wobec tradycji i władzy.

Galeria Entropia

Tomasz Jakub Sysło, Dopasowanie. Całość jest
4 – 17 września 2025

Otwierana 4 września w Entropii wystawa Tomasza Jakuba Sysły Dopasowanie. Całość jest eksplorować będzie temat poszukiwania idealnego połączenia zarówno w życiu, jak i w sztuce. Artysta zestawia wielkoformatowe prace przedstawiające cielesne wariacje dopasowań z intymnymi zapisami na papierze, będącymi próbą odręcznego odtworzenia pierwowzoru, a jednocześnie pozostawia część prac niedokończonych, podkreślając nieustanną obecność wątpliwości w procesie twórczym. Ekspozycja stawia pytania o prawdę w relacjach, które tworzymy, równocześnie ukazując dążenie do harmonii między różnorodnością form plastycznych i bytowych.

Centrum Sztuki WRO

What Is It Like?
2 października – 16 listopada 2025

Na początku października w Centrum Sztuki WRO otworzy się kuratorowana przez Helen Starr wystawa What Is It Like?, badająca naturę subiektywnej rzeczywistości i ucieleśnionej percepcji, inspirowana esejem Thomasa Nagela z 1974 roku What Is It Like to Be a Bat? Prace artystów i artystek wykorzystywać będą technologie cyfrowe, w tym VR, silniki gier i metawersum, by eksplorować granice świadomości i pamięci epizodycznej oraz relacje między doświadczeniem ludzkim a symulacjami sztucznej inteligencji. Realizacje Anny Bunting-Branch, Damary Inglęs, Choy Ka Fai, Katarzyny Krakowiak, Lawrence’a Leka i Kiry Xonoriki pokazują różne strategie ucieleśnionej narracji i translacji doświadczeń – od panoramicznych animacji VR, eksperymentów tanecznych, dźwiękowych sonifikacji po filmowe interpretacje pamięci i czasu. Scenografia interaktywna, oparta na ruchomych panelach archiwalnych, umożliwia publiczności angażowanie się w odkrywanie warstw pamięci, emocji i informacji, równocześnie badając relacje między ludzkim poznaniem a maszynowymi obliczeniami. Wystawa prezentować będzie przekrój perspektyw kulturowych i ucieleśnionych doświadczeń, podkreślając różnorodność i subiektywność percepcji w dobie cyfrowych technologii.

Jaanus Samma, „National Utopia”, 2023, tkanina, skóra, metal. Fot. Eivind Lauritzen, uprzejmości artysty

Krupa Art Foundation

Ciało. Rozkosz i ból
13 września 2025 – 18 stycznia 2026

V4 AbstrACTION Interactive
15 września 2025 – 5 października 2025

Utopie teraźniejszości
10 października 2025 – 18 stycznia 2026

Jesienne wystawy w Krupa Art Foundation dotykać będą m.in. wątków cielesności, queerowości i wyobraźni. Kuratorowana rpzez Paulinę Olszewską ekspozycja Ciało. Rozkosz i ból zestawiać będzie z sobą prace Louise Bourgeois, Aliny Szapocznikow, Barbary Falender i Chloe Piene, badając cielesność jako przestrzeń napięć, przyjemności i cierpienia, w której przenikają się tematy bólu, erotyzmu, macierzyństwa i śmierci. Projekt edukacyjny przygotowany przez Monikę Łuszpak-Skibę V4 AbstrACTION Interactive angażować będzie dzieci w wieku 5–12 lat w interaktywną eksplorację sztuki abstrakcyjnej z Europy Środkowej, łącząc sztukę z technologią i praktycznym doświadczeniem, wplatając w opowieść dzieła z kolekcji Piotra i Sylwii Krupów. Kuratorowane przez Romualda Demidenko Utopie teraźniejszości konfrontować będą z sobą prace Macieja Nowackiego i Jaanusa Sammy, skupiając się na tworzeniu wspólnotowych narracji, przywracając widzialność queerowym mikrohistoriom i intymnym doświadczeniom.

1
Krytyka 08.12.2023

Cudotwórstwo za grosik. Wrocław Off Gallery Weekend 2023

Aleksy Wójtowicz


17–19 października 2025

Trzecia edycja Wrocław Off Gallery Weekend po raz kolejny zaprezentuje niezależną scenę artystyczną Wrocławia, skupiając się na samodzielnie funkcjonujących galeriach offowych, pracowniach połączonych z przestrzeniami wystawienniczymi oraz kolektywach realizujących projekty artystyczne. Wydarzenie nie ma wspólnego tematu ani instytucjonalnego wsparcia, a najważniejsze pozostają różnorodność, samoorganizacja i zaangażowanie uczestników. W programie edycji 2025 znajdą się 22 lokalizacje, m.in. Bazar Bizarre, Galeria Kanał, Galeria Magiel, Galeria pod Żabicą, Kościół Nihilistów, Pałacyk Powstańców Śląskich, Pracownia Hutmen, STYRTA oraz Forma Otwarta Oleśnica.

Zielona Góra

BWA Zielona Góra

Głosy z Ukrainy. Pogranicza
5–26 września 2025

Zielonogórska odsłona projektu Voices from Ukraine wystartuje już 5 września. Wystawa kuratorowana przez Darynę Skrynnyk-Myską i Wojciecha Kozłowskiego prezentować będzie prace ukraińskich artystek i artystów eksplorujących temat pogranicza zarówno jako przestrzeni fizycznej, mentalnej, jak i metaforycznej. Ekspozycja dokumentuje skutki konfliktów zbrojnych na Ukrainie od 2014 roku, w tym pełnoskalową inwazję od 2022 roku, oraz jej konsekwencje społeczne, kulturowe i psychiczne. Osoby artystyczne poruszać będą kwestie życia w strefach zagrożenia, wojennej estetyki i relacji człowieka z naturą, pokazując, jak wojna kształtuje percepcję krajobrazu, granic i doświadczeń egzystencjalnych. Głosy z Ukrainy. Pogranicza postawią pytania o wrażliwość na ból innych, odpowiedzialność za przyszłość oraz możliwość wyobrażenia sobie alternatywnych scenariuszy dla życia i kultury w Ukrainie.

Idź do oryginalnego materiału